شرح و تعلیقات تازه بر دیباچه رساله مفقود موسیقی انیس الارواح
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: همایش ملی تحقیق و تصحیح نسخه های خطی ایران
- کد COI اختصاصی: MCONFERENCE01_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 285
نویسندگان
دانش آموخته دکتری رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استادیار گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
موضوع مقاله حاضر یکی از مکتوبات عصر صفوی در باب موسیقی با عنوان انیس الارواح، اثر قاضیبنکاشف الدین یزدی، از طبیبان و عالمان دینی آن روزگار است. متاسفانه، اصل رساله مفقود شده و فقط ۵ نسخهخطی هم خانواده از دیباچه آن به جا مانده است. این دیباچه ۱۳۰۰ کلمه ای به نثر فنی مسجع و متکلف، و بااستخدام اسلوب ادبی رایج در آن دوره، یعنی براعت استهلال، نگاشته شده و مملو از اصطلاحات تخصصی علمادوار و موسیقی است که از نظر تاریخ نگاری موسیقی قدیم ایران و ادبیات آن حائز اهمیت است. در این پژوهش کهبه روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مواد، اسناد و نسخ خطی کتابخانه ای انجام شده، ضمن بررسی و بازسنجیاطلاعات موجود درباره هویت مولف و مخاطب آن، تاریخ تالیف اثر، و نسخه های موجود از آن، متن آن را بر اساسنسخه قدیمی کتابخانه مجلس ارائه کرده ایم. همچنین هدف اصلی تحقیق، اصلاح و تکمیل تعلیقاتی است کهنیمسده پیش، احمد گلچین معانی در شرح خود بر دیباچه انیس الارواح عرضه کرده است. برای این کار شواهدمتنی و تصویری دال بر استفاده اصطلاحی از این الفاظ را گرد آوردهایم که در نهایت، شمار آنها را به ۱۵۰ موردمی رساند. از یافته های پژوهش دست کم ۱۵ مورد از اصطلاحات موسیقایی است که در تحقیق مفصل قبلی ذکرنشده، و تعدادی از آنها عناوین تصانیف مشهور موسیقی در آن دوره اند. شمار چشمگیری از آثار از ساخته هایعبدالقادر مراغی و یا منسوب به او هستند که خود نشانگر جایگاه برجسته این موسیقی دان بزرگ دوره تیموری وشهرت تصانیف او، حتی نزد علمای دین از قبیل قاضیبن کاشف الدین، است که البته پیداست آشنایی خوبی با موسیقی داشته است.کلیدواژه ها
رساله موسیقی، موسیقی عصر صفوی، انیس الارواح، قاضی بن کاشف الدین یزدی، اصطلاحاتموسیقی، براعت استهلال، احمد گلچین معانیمقالات مرتبط جدید
- زیست مدرن و عوامل منفی تغییر ارزش های اخلاقی از دیدگاه اسلام (مبتنی بر آرای آیت الله جوادی آملی)
- تحلیل مولفه های دگرگونی نامطلوب نظام ارزشی در منظومه تفکر اسلامی
- تحلیل زبان شناختی خطبه حضرت خدیجه (س) «مطالعه موردی خطبه ازدواج خدیجه (س) با پیامبر اکرم (ص)»
- چالش های شکاف نسلی در عصر دیجیتال و راهکارهای جبرانی آن
- واکاوی ترجمه بینانشانه ای تصاویر نوشتار در صور الکواکب عبدالرحمن صوفی (مطالعه موردی صورت های فلکی انسانی)
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.