بررسی شیمی کانی ها و سنگ زایی گدازه های داسیتی مخروط آتشفشانی آروانه در جنوب غرب شهرستان بستان آباد-شرق آتشفشان سهند

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 24، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-24-2_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 303
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رباب حاجی علی اوغلی

دانشگاه تبریز

مریم رشیدی

دانشگاه تبریز

محسن موید

دانشگاه تبریز

چکیده

مخروط آتشفشانی آروانه وابسته به بخش شرقی مجموعه آتشفشانی سهند در جنوب غرب شهرستان بستان آباد قرار گرفته است. این مخروط با ترکیب گدازه­ای داسیت، آندزیت داسیت و ریوداسیت در ارتباط با فعالیت­های آتشفشانی جوان سهند به سن پلیوسن-پلئیستوسن تشکیل شده است. بر اساس مطالعات پتروگرافی، کانی­های فنوکریست شامل پلاژیوکلاز + هورنبلند + بیوتیت ± کوارتز ± فلدسپار پتاسیم است. بافت اصلی این سنگ­ها هیالوپورفیریک و میکرولیتی پورفیریک است. ترکیب پلاژیوکلازها اغلب در بخش مرکزی آندزین و در حاشیه­ی لابرادوریت است. ترکیب بیوتیت بر اساس مقادیر Si و FeO/FeO+MgO از نوع بیوتیت منیزیوم­دار بوده و بیوتیت­های مورد بررسی با میزان Mg/Mg+Fe+Mn بین ۵۲/۰تا۶۱/۰ در شرایط گریزندگی نسبتا بالای اکسیژن تشکیل شده و به سری ماگمایی آهکی-قلیایی وابسته­اند. ترکیب شیمی فنوکریست­های آمفیبول از نوع کلسیک است. حضور آمفیبول­های کلسیک در سنگ­های ماگمایی نشانه وابستگی این سنگ­ها به ماگماهای وابسته به محیط­های تکتونوماگمایی فرورانشی است. ترکیب شیمی آمفیبول شرایط گریزندگی بالای اکسیژن در ماگمای تشکیل­دهنده­ی این سنگ­ها را تایید می­کند. خاستگاه ماگمایی گدازه­های مخروط آتشفشانی آروانه بر اساس ترکیب شیمی بیوتیت و آمفیبول در ارتباط با حاشیه­ی فعال قاره­ای وابسته به فرورانش تعیین می­شود. شرایط دما-فشار تبلور سنگ­ها بر اساس ترکیب شیمی فنوکریست­ها و با استفاده از روش­های متعدد به ترتیب در حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه­ی سانتی­گراد در گستره­ی ۳ تا ۶ کیلوبار تعیین می­شود. بر اساس فشار محاسبه شده احتمالا می­توان شروع تبلور فنوکریست­ها را از عمق ۱۸ کیلومتری پوسته­ی قاره­ای منطقه در نظر گرفت.

کلیدواژه ها

Dacites, mineral chemistry, thermobarometry, Arvaneh cone, Sahand volcano, داسیت؛ شیمی کانی؛ حرارت-فشار سنجی؛ مخروط آروانه؛ آتشفشان سهند.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.