کانی شناسی، دما- فشار سنجی و تعیین زنجیره ماگمایی سنگهای آتشفشانی کوه دم، اردستان
- سال انتشار: 1387
- محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 16، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IJCM-16-3_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 167
نویسندگان
دانشگاه تبریز
دانشگاه تبریز
دانشگاه تبریز
دانشگاه پیام نور اصفهان
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمال خاوری اردستان در استان اصفهان واقع شده است و از نظر ساختاری در بخش باختری زون ایران مرکزی قرار دارد. سنگهای آتشفشانی این ناحیه بیشتر از ریولیت، ریوداسیت، داسیت، توف، ایگنمبریت، آندزیت، باناکیت و آندزیت بازالتی تشکیل شدهاند. کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار (ارتوز و آلبیت)، آمفیبول، بیوتیت، کلینوپیروکسن و الیوین از تشکیل دهندههای اصلی و آپاتیت، زیرکن و کانیهای تیره (مگنتیت) از کانیهای فرعی این سنگها محسوب میشوند. بیوتیت، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، فلدسپار قلیایی و کلریت در انواع مختلف سنگهای مورد مطالعه، با ریز پردازنده الکترونی مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج حاصل از این بررسیها نشان میدهد که فنوکریستهای فلدسپار طیف ترکیبی گستردهای را در بر میگیرند که از آندزین–لابرادوریت به سمت لابرادوریت-بیتونیت در باناکیتها و آندزیتهای بازالتی و الیگوکلاز–آندزین و سانیدین در ریولیتها و داسیتها تغییر میکند. کلینوپیروکسن، گستره ترکیبی از دیوپسید تا اوژیت را در باناکیتها و آندزیتهای بازالتی در بر میگیرد. بیوتیت در سنگهای بررسی شده، ترکیب یکنواختی دارد و در گستره فلوگوپیت (غنی از منیزیم) قرار میگیرد. این نتایج نشان از تشکیل کلینوپیروکسن و بیوتیت از یک ماگمای غنی از منیزیم دارد. همچنین بررسی شیمی کانی سنگهای آتشفشانی کوه دم نشان میدهد که این سنگها از یک ماگمای کالک قلیایی تا شوشونیتی تشکیل شده و احتمالا به ماگماتیزم قوس قارهای وابستهاند. فشار سنجی کلینوپیروکسن نشان میدهد که این کانی از یک ماگمای آبدار در فشار ۵ کیلوبار متبلور شده است. بر پایه بررسیهای زمین- دماسنجی، گستره دمایی در زمان تبلور سنگهای اسیدی در حدود ۷۲۰ تا ۸۰۰ درجه سانتی گراد و در زمان تبلور سنگهای بازیک در حدود ۱۱۷۰ درجه سانتی گراد برآورد شده است. بررسیهای ژئوشیمیایی دو مرحله را در شکل گیری ماگمای کوه دم مشخص کرده است: مرحله نخست با تشکیل کلینوپیروکسن و فلوگوپیت در یک حجره ماگمایی مشخص میشود، و در مرحله دوم خمیره سنگ همراه با سانیدین، مگنتیت، و آپاتیت از ماگمای باقیمانده هنگام فوران ماگما و پس از آن به سرعت متبلور شده است.کلیدواژه ها
Thermobarometery, Kuh-e Dom, Mg-rich magma, calc-alkaline, Arc magmatism, کوه دم, دما- فشار سنجی, ماگمای غنی از منیزیم, کالک قلیایی, شوشونیتی, ماگماتیزم قوس.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.