تحلیلی بر نقش روانشناسی محیطی در تحقق پایداری در فضاهای شهری (مطالعه موردی: مناطق حاشیه نشین شهر یزد)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، دوره: 9، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_KJUSG-9-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 118
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن حکمت نیا

عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

سیدرضا میرمهدی

عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

رضا مختاری ملک آبادی

عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: در محیط ­های شهری به ویژه محلات شهر، عواملی مانند پنجره ­های شکسته، زباله در خیابان ­ها، نقاشی بر روی دیوارها، ساختمان­ های رها شده و عدم روشنایی خیابانی به ویژه در مناطق حاشیه ­نشین شهر منجر به ایجاد محیطی می شود که جرم و جنایت و بزهکاری را ترویج می­کند و در نتیجه احساس امنیت شهروندان به خطر می ­افتد. داده و روش: نوع پژوهش، کاربردی و جامعه آماری آن ترکیبی از متخصصان شامل مطلعین، متخصصان و خبرگان مرتبط با مدیریت شهری در مناطق حاشیه ­نشین است. حجم نمونه بر اساس نمونه­ گیری تصادفی ساده و جدول مورگان ۲۹۹ خانوار ساکن در مناطق حاشیه ­نشین شهر یزد است. به منظور ارتباط بین متغیرها و پاسخ به سوالات پژوهش از آمار استنباطی (ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره ) استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نیز نشان می ­دهد، شاخص ­های کالبدی شامل عرض کم معابر، قدمت ابنیه، وجود مخروبه ­ها، مساحت قطعات تفکیکی، سازگاری کاربری­ ها، تامین فضای باز مورد نیاز  با مقدار ۰/۱۹۶ بیشترین نقش را در افزایش تهدید در مولفه­ های روان­شناسی محیطی مشتمل بر عدم تامین خلوت­ گزینی، عدم امنیت و ایمنی و عدم دسترسی به فضاهای عمومی و فضاهای بازی کودکان  دارد. نتیجه گیری: برای کاهش آسیب­ پذیری روانی ناشی از مسائل و مشکلات سکونتگاه ­های غیررسمی اقدام به تدوین مدل توانمندسازی سکونتگاه ­ها شده است. در این مدل در گام اول مسائل و مشکلات بافت در ابعاد مرتبط با روان­شناسی مورد بررسی قرار گرفت، در گام دوم بایستی اقدام به ظرفیت ­سنجی و برنامه­ ریزی گردید، در گام سوم اقدام به اجرای برنامه جهت ساماندهی و کاهش مسائل روانی محیط و در گام چهارم اقدام به بررسی بازخورد مسائل گردید.

کلیدواژه ها

روانشناسی محیطی, پایداری, فضاهای شهری, سکونتگاه های غیررسمی, شهر یزد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.