تحلیل چندمتغیره کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از توابع مفصل ارشمیدسی (مطالعه موردی: دشت شهرکرد)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه یافته های نوین زمین شناسی کاربردی، دوره: 16، شماره: 32
- کد COI اختصاصی: JR_NFAG-16-32_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 103
نویسندگان
گروه مهندسی عمران، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
گروه مهندسی عمران، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران , گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
گروه مهندسی عمران، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
گروه مهندسی شیمی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
چکیده
تاکنون مطالعات مختلفی در زمینه بررسی و مدلسازی تغییرات کیفی آب انجام شده، اما کمتر به تحلیل چندمتغیره کیفیت آب زیرزمینی پرداخته شده است. در این پژوهش، رویکردی نوین برای تحلیل چندمتغیره پارامترهای کیفی آب زیرزمینی با استفاده از توابع مفصل ارائه گردید. از آنجائیکه داده های کیفی آب دارای چولگی بوده و پیشفرض نرمال بودن توزیع داده ها معمولا برقرار نمی باشد، لذا در این تحقیق، توابع مفصل ارشمیدسی برای ایجاد توزیع چندمتغیره پارامترهای کیفی آب شامل K+، Mg۲+ ، Na+، ۲+ Ca، Cl-، ، ، SAR، EC، pH، TDS و TH بکار گرفته شد. برای این منظور از داده های کیفی آب ۲۴ حلقه چاه مشاهداتی در دشت شهرکرد استفاده گردید. سپس ساختار همبستگی هر جفت پارامتر کیفی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین بهترین توزیع تک متغیره برای هر یک از پارامترهای کیفی، برازش ده تابع مفصل مختلف برای ایجاد توزیع چندمتغیره مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از برازش توزیع ها نشان داد که تابع توزیع مقادیر حدی تعمیم یافته (GEV) بهترین برازش را بر پارامترهای کیفی مورد مطالعه دارد. همچنین نتایج حاصل از برازش توابع مفصل نشان داد که تابع مفصل جو بهترین برازش را بر داده های مشاهداتی دارد و پس از آن، توابع مفصل کلایتون و فارلی- گامبل- مورگن- اشترن در رتبه های بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بالاترین میزان همبستگی بر اساس ضرایب همبستگی پیرسون، راو اسپیرمن و تاو کندال مربوط به جفت پارامترهای (SAR, Na) و (EC, TDS) با ضریب همبستگی بالای ۹/۰ می باشد. نتایج حاصل از مقایسه مفصل تئوری با مفصل تجربی، معیارهای نکوئی برازش برای آنها (ریشه میانگین مربعات خطا، ضریب نش ساتکلیف، معیار اطلاعات آکائیکه و بیزین) بترتیب RMSE=۰.۰۳۱,۰.۰۳۶، NSE= -۰.۰۲۷۱,-۰.۰۳۵۱، AIC=۶۶,۶۵.۵ و BIC=-۶.۴,-۶.۹ بدست آمد، که نتایج حاصل از این اعداد به نوبه خود حاکی از برتر بودن تابع مفصل جو در تحلیلهای چندمتغیره کیفی آبهای زیرزمینی میباشد. آگاهی از وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی، از جمله فواید استفاده از روش های تحلیل چندمتغیره در مطالعات کیفی آبهای زیرزمینی می باشد.کلیدواژه ها
آب های زیرزمینی, توابع مفصل ارشمیدسی, کیفیت آب, توزیع تواماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.