راهکارهای نهادی برای مواجهه با سکونتگاه های غیررسمی کشور با تاکید بر عدالت؛ مورد پژوهش: کلانشهر تهران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله برنامه ریزی فضایی و سیاست گذاری توسعه، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SPDP-1-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 117
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدحسین شریف زادگان

دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

سیده فائزه صفوی

دانشگاه شهید بهشتی،

چکیده

پژوهش حاضر به دنبال ارائه­ راهکارهای نهادی برای مواجهه با سکونتگاه­های غیررسمی در شهر تهران می­باشد. در ابتدا درباره­ مسئله سکونتگاه­های غیررسمی و رشد روزافزون آن­ها در جهان، ایران و مشخصا کلانشهر تهران صحبت شده است و طرح مسئله بر مبنای نحوه مواجهه و ساماندهی اینگونه سکونتگاه­ ها بوده است. با توجه به رویکرد متاخر بازآفرینی شهری، دیدگاه نهادگرایی، برای ساماندهی سکونتگاه ­های غیررسمی شهر تهران همراه با رهیافت بازآفرینی شهری در این پژوهش درنظر گرفته شده است. نهادگرایی نیز به معنای ایجاد قواعد بازی میان بخش­های رسمی و غیررسمی برای دستیابی به هدف است. در این میان علت درنظرگرفتن این رویکرد ایجاد قواعدی برای درگیری سازنده بخش­های مختلف دولتی، خصوصی، عمومی و مردمی در راستای بهره ­گیری از ظرفیت نهادی هریک علی الخصوص بخش مردمی می­باشد. همچنین این قواعد خود بستر ارائه ترتیبات بهینه نهادی میان تصمیم­ گیران را برای ارتباط موثر بین بازیگران مختلف فراهم می­کند. معیار عدالت نیز با توجه به عنوان، در نقش­ پذیری عادلانه میان نهادهای مختلف در این پژوهش ضروری تلقی شده است. با توجه به مطالعات مفصل نظری در مورد بازآفرینی، نهادگرایی، اسکان غیررسمی و عدالت به تدوین چارچوب نظری پرداخته شده است.باتوجه به پیچیدگی و چندوجهی بودن موضوع و بنابر ضرورت، روش کیفی تحلیل گفتمان، مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از گزینش این روش بررسی اسناد مختلف توسعه از سطح کلان تا خرد، مقالات، نشریات و مصاحبه ­ها برای دستیابی به گفتمان مسلط هر دولت در مواجهه با سکونتگاه­های غیررسمی، قبل و بعد از انقلاب اسلامی بوده است. در این روش با نرم ­افزار MAXQDA کدگذاری­های مربوطه صورت گرفته و نتایج در قالب سیر تغییرات گفتمان مواجهه با سکونتگاه­های غیررسمی کشور با تاکید بر شهر تهران استخراج شده است. هدف از این تحلیل دریافت کاستی­ها و ارائه­ پیشنهادات می­باشد.برای دستیابی عملیاتی به مدل مفهومی پژوهش، رفع بخشی از کاستی­های بررسی شده در منابع و اسناد دولت­ها و برای نهادینه ­سازی رویکرد نهادگرایی برای مواجهه با سکونتگاه­های غیررسمی، نهادسازی مجازی پیشنهاد شده است که بوسیله­ شبکه­ی اجتماعی طراحی شده­، بستر بهره ­گیری از ظرفیت­ نهادی را فراهم کرده است و با ارائه­ ترتیبات نهادی مطلوب میان تصمیم ­گیران، زمینه­ تحقق معیارهای رویکرد نهادگرایی برای مواجه مطلوب با سکونتگاه­های غیررسمی را فراهم کرده است.

کلیدواژه ها

راهکارهای نهادی, ظرفیت نهادی, ترتیبات نهادی, ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی, عدالت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.