وردایی دهه ای تبخیر در ارتباط با تغییرپذیری برخی عناصر اقلیمی در حوضه زاینده رود
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه کاوش های جغرافیایی مناطق بیابانی، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_GRD-11-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 102
نویسندگان
دانشجوی دکتری تغییرات آب و هوایی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
استاد گروه جغرافیا ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
استادیار گروه جغرافیا ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
چکیده
تبخیر فرایند انتقال رطوبت از سطح زمین - منابع رطوبتی به جو می باشد. شناخت و ارزیابی تبخیر، یک بخش مهم در محاسبه بیلان آب و مدیریت صحیح منابع آب می باشد. از منظر اقلیمی، عوامل متعددی در فرایند تبخیر دخالت دارند که از مهم ترین آنها می توان به تابش و دمای هوا، سرعت باد و رطوبت نسبی اشاره کرد. تغییرپذیری تبخیر در مقیاس های زمانی مختلف به ویژه طی فرایند و روند گرمایش زمین، از جمله مظاهر در خور توجه تغییرات اقلیمی است. بررسی تغییرات دهه-ای تبخیر و فراسنج های موثر بر آن، نقش موثری در برنامه ریزی میان مدت و مدیریت منابع آب ایفا می کند. هدف از پژوهش حاضر واکاوی تغییرات دهه ای تبخیر در ارتباط با فراسنج های موثر (دما، خشکی و حرکت هوا) بر این فراسنج می-باشد. بدین منظور از پایگاه داده های روزانه تبخیر، دما، رطوبت نسبی و باد، حاصل میان یابی ایستگاه های همدید، اقلیم شناسی هواشناسی و باران سنجی وزارت نیرو طی بازه زمانی ۲۰۱۸-۱۹۶۹ با تفکیک مکانی ۴ × ۴ کیلومتر استفاده شد. نتایج نشان داد فراسنج دما نسبت به سایر فراسنج ها نقش مهم تر و موثرتری بر فرایند تبخیر دارد، ولی میزان سهم این فراسنج از دهه اول (۱۹۷۸- ۱۹۶۹) به سمت دهه های انتهایی رو به کاهش است. رطوبت از میان عناصر جوی جایگاه دوم را به لحاظ تاثیر بر فرایند تبخیر دارد که بالعکس دما نقش آن از دهه های ابتدایی به سمت دهه انتهایی (۲۰۱۸-۲۰۰۹) رو به افزایش است. همین روند در مورد فرایند باد نیز تکرار شده و نقش آن از دهه اول (۱۹۷۸- ۱۹۶۹) به سمت دهه انتهایی (۲۰۱۸- ۲۰۰۹) رو به افزایش است.کلیدواژه ها
تغییراقلیم, حوضه زاینده رود, رگرسیون چندمتغیره, فرایند تبخیر, ورداییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.