تاثیر تغییر الگوی کشت و بهبود راندمان سیستم های آبیاری بر کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی تحت سناریوهای تغییر اقلیم (مطالعه موردی: دشت کوار)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 46، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-46-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 324
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد کاظم شعبانی

دانشجوی دکترای گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

جهانگیر عابدی کوپایی

استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

سعید اسلامیان

استاد گروه علوم ومهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

علیرضا گوهری

استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

چکیده

کمبود شدید منابع آب سطحی و زیرزمینی مهم­ترین محدودیت توسعه پایدار کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می­ باشد. در مطالعه حاضر به بررسی شناخت تاثیرات توسعه سیستم­ های آبیاری و تغییر الگوی کشت روی نیاز آبیاری در شرایط تغییر اقلیم پرداخته شده است. برای شبیه ­سازی پارامترهای اقلیمی در آینده و میزان تاثیر آن ­ها روی نیاز آبیاری از سناریوهای انتشار RCP۲.۶، RCP۴.۵ و RCP۸.۵ گزارش پنجم تغییر اقلیم استفاده گردید. هم­چنین برای بررسی هم­زمان اثر بهبود راندمان آبیاری، تغییر اقلیم و تغییر الگوی کشت روی نیاز ناخالص آبیاری؛ ابتدا تغییرات الگوی کشت و سیستم ­های آبیاری دشت کوار در طی یک دهه مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس سناریوهای مدیریتی مختلفی برای کاهش برداشت از آبخوان تعریف گردید. نتایج پیش­بینی پارامترهای اقلیمی بیانگر آن است که در هر سه سناریوی انتشار، دما افزایش و بارندگی کاهش می­ یابد. بر همین اساس میزان افزایش نیاز ناخالص آبیاری برای گیاهان مختلف تحت سناریو RCP۲.۶ بین چهار تا هشت درصد؛ تحت سناریو RCP۴.۵ بین شش تا ۱۳و تحت سناریو RCP۸.۵ بین هشت تا ۱۸ درصد پیش­بینی ­گردید. هم­چنین بررسی سطوح الگوی کشت دشت کوار در دهه اخیر نشان داد که افزایش راندمان آبیاری در منطقه موجب افزایش ۱۰ درصدی سطح زیرکشت شده و عدم کاهش برداشت آب از آبخوان را به دنبال داشته است. نتایج اعمال سناریوهای آبیاری مختلف نشان داد با طراحی و تنظیم الگوی کشت و بهبود راندمان ­­های آبیاری سطحی و تحت فشار می­ توان در شرایط خشک و نرمال بین ۲۱ تا ۴۰ درصد، برداشت از منابع آب زیر زمینی دشت را کاهش داد.

کلیدواژه ها

نیاز آبیاری, پیش بینی, دما, بارندگی, سناریوهای آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.