بازتاب علم منطق در گلشن راز شبستری

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: نخستین همایش ملی ادبیات فارسی و پژوهشهای میان رشته ای
  • کد COI اختصاصی: NCPLIR01_219
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1161
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بتول مهدوی

استاد یار دانشگاه بیرجند

چکیده

منظومه ی گلشن راز شیخ محمود شبستری به دلیل اشتمال بر دقایق عرفان و حکمت الهی، مجموعهی الهیات یا جامع الحکمه یموجز و دقیق عرفان و کلام اسلامی– ایرانی نام گرفته است. در این منظومهی تعلیمی و صوفیانه، اشارات و تلمیحات بسیاری به مباحث حکمی و فلسفی و کلامی، معارف قرآنی، فقه، حدیث، ادب، نجوم،و طب وجود دارد، که از اشراف شیخ بر علوم گوناگون عصر حاکی است. از جمله اشارت هایی که شبستری به معارف روزگار خود دارد و گه گاه فهم کلام او را برای مبتدیان متعذر می نماید پرداختن اوست به قوانین و اصطلاحات علم منطق. در یک نگاه فراگیرو گذرا میتوان رویکرد دوگانه ی شیخ را به این علم مشاهده نمود: رویکرد نخست صاحب گلشن به کارگیری اصطلاحات این علم است نظیر:جنس، نوع، اشخاص و... که به صورت پراکنده برای تبیین و توجیه آرای عارفانه به کار رفته است، رویکرد دیگر که ضمن پاسخ به پرسش نخست در باب تفکر ایراد گردیده، تعیین پایگاه این علم معقول است در بینش عارفانه و شهودی. از منظر اخیر شبستری بر لزوم امداد الهی و معارف یقینی در کنار منطق تأکید نموده است وعلم منطق را صرف نظر از تائیدات الهی وافی به مقصود نمی داند و تقلید صرف می شمارد. شایان ذکر است که بسامد اصطلاحات منطقی نظیر : تصور، تصدیق، تذکر، مقدم، تالی، نتیجه و... در این موضع به نسبت بیشتر است.

کلیدواژه ها

گلشن راز شبستری، علم منطق، اصطلاحات منطق، تائید الهی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.