مدل سازی تغییر پوشش جنگل فندقلو با استفاده از مدل زنجیره ای CA مارکوف و GEOMOD
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه اطلاعات جغرافیایی ( سپهر)، دوره: 32، شماره: 125
- کد COI اختصاصی: JR_SEPEHR-32-125_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 132
نویسندگان
دانشیار گروه سنجش از دور و GIS دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز
دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS ، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز
دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز
چکیده
پایش و بررسی تغییرات کاربری اراضی در عرصه های جنگلی، اطلاعات قابل قبولی را به منظور مدیریت کارآمد این منابع فراهم می کند. همچنین حفاظت از منابع طبیعی نیازمند آگاهی از شرایط و نحوه تغییر کاربری های مختلف اراضی است؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی روند تغییر کاربری جنگل در محدوده جنگلی فندقلو از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۹ با استفاده از تصاویر لندست ۵، ۸ و ادغام آنها باتصاویر سنتینل۲ و استر است. پس از تهیه تصاویر برای سال های ۲۰۱۰، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹، تصحیح هندسی، رادیومتریک و اتمسفری تصاویر انجام گرفت و نقشه کاربری ها با دقت کاپا به ترتیب ۹۳، ۸۳، ۹۱ درصد تهیه شدند. مدل سازی تغییر کاربری برای سال ۲۰۲۵ با مدل GEOMOD، نیازمند تهیه نقشه تناسب منطقه است که با استفاده از روش Fuzzy ANP و ضریب ناسازگاری کمتر از ۰.۰۶ تهیه شده و برای تهیه نقشه تناسب اراضی از چهار معیار: انسانی، زیست شناختی، توپوگرافی و اقلیمی و ۱۱ زیر معیار با توابع بولین بدست آمد و نقشه های کاربری اراضی بولین (جنگل و غیر جنگل) ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ مدل سازی برای سال ۲۰۱۹ انجام گرفت. مدل سازی کاربری برای سال ۲۰۲۵ از نقشه پایه ۲۰۱۹ و ماتریس انتقال زنجیره مارکوف کاربری اراضی ۲۰۲۵ با مدل CA- Markov صورت پذیرفت و نتیجه تغییرات مکانی برای سال ۲۰۲۵ به دست آمد. برای ارزیابی دقت مدل از میزان توافق و عدم توافق مکانی پیکسل ها با Klocation و Standard به ترتیب با دقت ۹۸ و ۹۵ استفاده شد. نتایج مدل سازی برای سال ۲۰۲۵ تغییرات به صورت کاهش پوشش جنگل بوده که از ۳۲۰۴.۱۸ هکتار در سال ۲۰۱۰ به ۳۰۷۰.۵۵ هکتار در ۲۰۱۹ هزار هکتار کاهش یافته است. با توجه به نتایج وزن دهی، معیار انسانی و زیرمعیارهای کاربری اراضی و فاصله از جاده وزن بالایی را به دست آوردند. علت آن می تواند پتانسیل گردشگری این منطقه در جذب گردشگران و همچنین دخالت های ساکنان محلی باشد که تاثیر مستقیمی بر روند کاهشی جنگل دارد.کلیدواژه ها
مدل سازی تغییر پوشش جنگل, CA مارکوف, GEOMOD, فندقلواطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.