بررسی روند بومی سازی فرهنگی اقتباسات ادبی در بستر ادبیات تطبیقی( مطالعه موردی: بررسی تطبیقی داستان لیلی و مجنوندر ادبیات فارسی و عرب)

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: نخستین همایش ملی ادبیات فارسی و پژوهشهای میان رشته ای
  • کد COI اختصاصی: NCPLIR01_137
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1639
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره ذاکری نصرآبادی

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اصفهان واحد هرند( رشته جامعه شنا

چکیده

ادبیات تطبیقی اقدامی است عقلایی با هدف مطالعه و بررسی هرچیزی که بتوان گفت ادبی است و مرتبط نمود ن آن با دیگر عناصر تشکیل دهنده یک فرهنگ. سؤال اساسی در پژوهش حاضر این است که «چگونه یک اثر ادبی جزء فرهنگ خودی شده یا در مواجهه با اثری بیان شده و تبدیل به جزئی از فرهنگ دیگری یا به عبارتی بومی می شود». «ایو شورل» بهترین روش پاسخ به این سوال را «مطالعه و بررسی مقایسه ای آثاری که برخاسته از زمینه های فرهنگی متفاوتند» می داند. تأثیر بدون تصرف اثری خارجی در ادبیات ملت دیگر ادبیات تطبیقی به معنی واقعی خود نیست . مثلا ترجمه ساده شعر یا داستان از زبانی به زبان دیگر به خودی خود بحث ادبیات تطبیقی نمی باشد ولی اقتباس شعر و داستان به صورتی که در ادبیات ملت گیرنده حل و هضم شود و مهر و نشان خاص آن ملت را بگیرد در قلمرو ادبیات تطبیقی است مثل تاثیر زهره و منوچهر ایرج میرزا از ونوس و آدونیس شکسپیر، تاثیر داستان لیلی و مجنون عربی در لیلی و مجنونهای فارسی، تأثیر عروض و بلاغت عربی در شعر فارسی و .... بر این اساس در تحقیق حاضر با مقایسه لیلی و مجنون نظامی گنجوی با اصل عربی آن، ضمن بیان وجوه تشابه و تفاوت دو اثرمذکورکه متعلق به دو فرهنگ متفاوت می باشند ، روند بومیسازی این اثر زیبا و جاودانی در فرهنگ اصیل ایرانیان مورد بر رسی قرار گرفته است. این تحقیق گونه ای مطالعه تطبیقی است بر مبنای اسناد کتابخانه ای موجود و سعی محقق بر آن بوده که از منابع دست اول موجود در این زمینه استفاده نماید . طیمطالعات صورت گرفته می توان گفت که نظامی گنجوی در داستان لیلی و مجنون، شعر عاشقانه ادبیا ت عرب را با فرهنگ عرفانی حاکم بر ایران عصر خود در هم می آمیزد و هر چند خود صراحتا به عرفانی بودن این اثر اشاره ای نکرده اما خواننده با تیزبینی در می یابد که نظامی به این داستان عربی الاصل رنگ و لعاب عرفانی داده و به این شیوه آن را با فرهنگ ایرانیان که با مضامین عرفانی مأنوس تر است گره زده و اثری جاودان خلق نموده که با فرهنگ ایرانیان به خوبی عجین گشته است . هدف از این دست مطالعات بررسی عناصر فرهنگی موجود در ادبیات هر جامعه و شناخت شیوه بومی سازی ادبیات ملل دیگر در جامعه خودی می باشد که در این زمینه ادبیات تطبیقی به بهترین وجه قادر است بستر لازم جهت مطالعات ادبی - جامعه شناختی را فراهم آورد . بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که راز ماندگاری آثار ادبی هر ملت در عجینشدن آن با فرهنگ و روحیات مردم آن مرز و بوم می باشد.

کلیدواژه ها

ادبیات تطبیقی ، لیلی و مجنون، عشق، عرفان، بومی سازی فرهنگی و اقتباس ادبی.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.