ضریب توزیع عناصر نادر خاکی، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم زیرکن/ سنگ در گرانیتوئیدهای سرنوسر، سرخر و برمانی: کاربرد در تعیین منشا ماگما و اکتشافات معدنی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه زمین شناسی اقتصادی، دوره: 15، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECONG-15-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 231
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید قاسمی سیانی

دانشیار، گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

بهزاد مهرابی

استاد، گروه ژئوشیمی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

فرانز نوی بایر

استاد، گروه محیط زیست و تنوع زیستی، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه سالزبورگ، اتریش

چکیده

در این پژوهش، برای کمک به درک زمین شیمی عناصر کمیاب  زیرکن محتوای عناصر خاکی کمیاب، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم در بلورهای زیرکن دو توده گرانیتوئیدی سرنوسر و سرخر و برمانی در ناحیه معدنی سنگان با استفاده از فناوری طیف سنجی جرمی پلاسمای جفتیده القایی فرساب لیزری با هدف تعیین منشا و بارور بودن ماگماتیسم منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از ضریب توزیع زیرکن/ سنگ کل عناصر نادر خاکی، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم مشخص شد که الگوهای عناصر کمیاب در بلورهای زیرکن گرانیتوئیدهای سرنوسر وسرخر و برمانی در لحظه تبلور توسط ترکیب مذاب کنترل می شوند. ماگماتیسم سرنوسر نسبت به ماگماتیسم سرخر و برمانی دارای دمای تشکیل بالاتر (۷۳۶ تا ۹۱۵ درجه سانتی گراد)، ضریب توزیع زیرکن/ سنگ عناصر نادر خاکی، ایتریم و توریم بیشتر بوده (تا مقادیر ۲۷۷۰ برای عنصر زیرکنیم) و در شرایط اکسیدان بالاتری (△FMQ در محدوده بین ۰۶/۰- تا ۰۱/۱۷) تشکیل شده است. نتایج این بررسی نشان داد که ماگماهای اکسید شده و نوع I در محیط­های زمین ساختی مرتبط با فرورانش برای کانی سازی پورفیری و اسکارن مطلوب­ تر هستند.

کلیدواژه ها

شیمی زیرکن, عناصر نادر خاکی, ضریب توزیع زیرکن/ سنگ, ماگماتیسم سنگان, منشا ماگما, اکتشاف مواد معدنی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.