متالوژنی کانسارهای مس مانتو با نگاهی ویژه به کانسار مس نسیم، شمال غرب بردسکن، خراسان رضوی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه زمین شناسی اقتصادی، دوره: 15، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECONG-15-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 179
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

توران رمضانی آببخش

دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محمدحسن کریم پور

استاد، گروه پژوهشی اکتشاف ذخایر معدنی شرق ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران؛ گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

حسین عزیزی

استاد، گروه معدن دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

بهنام رحیمی

استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران؛ گروه پژوهشی اکتشاف ذخایر معدنی شرق ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

سعید سعادت

دانشیار ، گروه زمین شناسی و مهندسی نفت، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مهم ­ترین کانسارهای نوع مانتو در ناحیه کردیلرای ساحلی وکردیلرای مرکزی در شمال شیلی واقع شده ­اند. در ایران، کانسارهای مس نوع مانتو در زون ساوه- جیرفت، آتشفشان های شرق ایران ، مجموعه آتشفشانی- نفوذی البرز- آذربایجان، ناحیه سبزوار و زون سنندج- سیرجان گزارش شده اند که نشان دهنده وجود توانایی قابل توجه از این نوع کانسار است. محدوده معدنی مس نسیم در شمال ­شرق ایران و در شمال ­غرب شهرستان بردسکن واقع شده است. این کانسار بخشی از صفحه ایران مرکزی و قسمتی از زیر پهنه سبزوار و منطقه اوریان است. واحدهای زمین ­شناسی رخنمون یافته در مناطق مورد بررسی شامل سنگ­ های آتشفشانی اواخر ترشیری ( پالئوسن- ائوسن) و سنگ­ های رسوبی از جمله کنگلومرا و سنگ آهک است. در کانسار مس نسیم، کانی­سازی در یک افق خاص که واحد کنگلومراست، ایجاد شده است. کنگلومرا از قطعه های آتشفشانی و سیمان کربناته و آتشفشانی تشکیل شده است. مهم ­ترین و اصلی ­ترین کانی سولفیدی موجود در منطقه مورد بررسی، کالکوسیت است. دگرسانی در محدوده نسیم به دو دسته تقسیم می شود: ۱) قبل از کانی ­سازی و ۲) هم زمان با کانی­ سازی. دگرسانی قبل از کانی ­سازی شامل سلادونیت، کربناتی، سیلیسی و پروپیلیتیک ناحیه ای است و در نوع دوم که هم زمان با کانی ­سازی است، مقدار جزئی کلریت، زئولیت و کلسیت ایجاد شده است. در این سامانه محلول دارای شیمی متفاوتی نسبت به سامانه های کانی ­سازی دیگر مانند IOCG و ماسیوسولفید، پورفیری و ... است؛ زیرا در این کانسار محلول کاملا احیایی و فقیر از آهن و سیلیس است.

کلیدواژه ها

کالکوسیت, آندزیت, معدن نسیم, بردسکن, منطقه اوریان, زیر پهنه سبزوار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.