تاثیر صنعت نفت بر توسعه اقتصادی مطالعه تاریخی رابطه نفت و رشد اقتصادی در ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: چهارمین کنفرانس بین المللی فناوری های جدید در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
  • کد COI اختصاصی: NTOGP04_134
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 863
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پرنیا شاوردی

گروه علوم اقتصادی ، دانشکده ادبیات علوم انسانی ، دانشگاه ملی ایلام، ایلام، ایران

عباس آزادی

گروه علوم اقتصادی ، دانشکده ادبیات علوم انسانی ، دانشگاه ملی ایلام، ایلام، ایران

چکیده

بررسی رابطه نفت و رشد اقتصادی از محبوبترین موضوعات در میان اقتصاددانان و پژوهشگران حوزه توسعه است . ایران به عنوان یکی از سه دارنده ذخایر عمده نفت و گاز در جهان، طی یک صد سال اخیر اثرات بسیاری از تحولات بازار انرژی در جهان پذیرفته و به واسطه سیاست گذاری های سالانه و یا بلندمدت مبتنی بر درآمدهای حاصل از فروش نفت و فرآوردههای وابسته ، یکی از کشورهای مهم از منظر اثرگذاری نفت بر روند توسعه اقتصادی است . صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است ، نفت علاوه بر آنکه منبع تامین انرژی در دنیای امروز است ، نقش مهمی در قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای مختلف ایفا کرده و محور بسیاری از رقابت های ژئواکونومیک در دنیای امروز است . اقتصاد ایران از منظر شاخص های مختلف ، سطوح وابستگی مشخصی به نفت دارد اما به طورکلی بامطالعه آثار تحقیقی و پژوهشی گوناگون، می توان ادعا کرد اقتصاد ایران تا حدود قابل توجهی به صادرات نفت وابسته است . تقریبا حدود ۵۰ درصد از درآمدهای ملی و حدود ۸۰ درصد از صادرات سالانه کشور به نفت ، گاز و مشتقات نفتی وابسته است . وضعیتی که تاثیرات مشخصی بر ساختارهای اقتصاد ایران و تحولات سیاسی و اجتماعی کشور داشته است . نفت که از آن به عنوان منبع اصلی تامین انرژی جهان یاد می شود، موتور رشد اقتصادی کشور بوده و در کنار گاز، نهاده ضروری تولید، پیش نیاز رشد شهرنشینی و متغیر کلیدی رشد تولید صنعتی در ایران است . پیشرفت اقتصاد ایران طی یک صد سال اخیر، زمینه افزایش قابل توجه مصرف این ماده شیمیایی شده است . مرور آمارهای اقتصادی ایران در دهه های مختلف نشان می دهد در حدفاصل انتهای دهه ۸۰ تا ابتدای ۹۰، افزایش نفت و درآمدزایی این بخش به اوج خود رسیده است . گرچه افزایش قیمت نفت به صورت مقطعی در بهبود بخشی از شاخص های اقتصادی در کشور موثر واقع شده است ، اما به طورکلی رشد صنعت نفت در ایران نتوانسته اثر مثبتی بر کیفیت سیاست گذاری و وقوع رشدهای فقرزدا، که کاهنده نابرابری و بیکاری و مقوم رفاه است ، داشته باشد.پژوهش حاضر با بررسی دامنه ای از تحقیقات علمی و اسناد تاریخی ، سعی دارد از محل بررسی روند تغییرات درآمد کشور در بخش نفت در دهه های مختلف ، ناکامی ایران در رفع فقر، کاهش بیکاری و افول نابرابری را مورد کنکاش قرار دهد. دادههای موجود نشان می دهد علیرغم برخی توفیقات در طول یک صد سال اخیر، روند جهش رفاه ملی ایرانیان بی ثبات بوده و این وضعیت نابرابری را تشدید کرده است .

کلیدواژه ها

صنعت نفت ، توسعه اقتصادی ، بیکاری ، رشد اقتصادی ، نابرابری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.