بررسی اثر تغذیه برکمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی Satureja khuzestanica Jamzad. ، در شرایط اکولوژیک خرم آباد

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 11، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-11-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 108
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهلا احمدی

مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

فاطمه سفیدکن

استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

بهلول عباس زاده

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

مهناز فرهادی

کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان

چکیده

در این تحقیق به منظور بررسی اثر کود شیمیایی، دامی، ورمی کمپوست و تلفیق آنها برکمیت و کیفیت اسانس گیاه مرزه خوزستانی Satureja khuzestanica Jamzad. آزمایشی در باغ گیاه شناسی زاگرس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان طی سال های ۱۳۹۶-۱۳۹۹درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. تعداد واحدهای آزمایشی برابر ۲۴ کرت، فاصله کرتها ۱۰۰ سانتی متر، فاصله بوته ها ۵۰ سانتی متر و ابعاد کرت ۳ در ۳ متر بود. تیمارهای آزمایش شامل ۵۰ کیلوگرم در هکتار (۵۰,۲۵,۲۵) NPK، کود دامی ۳۰ و ۶۰ تن در هکتار، ورمی کمپوست ۵ تن در هکتار ترکیب NPK با کودهای دامی و ورمی کمپوست بودند. زمان اعمال تیمارهای تغذیه فقط یک نوبت و در مرحله کاشت نشاء های تهیه شده در زمین اصلی بود. نمونه ها طی سه سال متوآلی به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. اسانس ها بوسیله کروماتوگرافی گازی GC و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. نتایج نشان داد که اثر سال و اثر متقابل سال در تیمار بر درصد و عملکرد اسانس به ترتیب در سطح احتمال ۵ و یک درصد معنی دار است.  براساس نتایج بدست آمده حداکثر بازده و عملکرد اسانس در سال سوم به ترتیب معادل ۵/۴ درصد و ۴۳۳ کیلوگرم در هکتار و در تیمار NPK+M۶۰ بدست آمد. کارواکرول (۸۸/۸-۹۴/۹، ۸۹/۶-۹۶/۰، ۸۸/۸-۹۳/۱ درصد) مهمترین ترکیب اسانس در تمام تیمارها و سالهای آزمایش بود. به طور کلی تیمارهای تغذیه موجب افزایش میزان اسانس و کارواکرول نسبت به شاهد شده و در طی سه سال آزمایش عملکرد وزن خشک و در نتیجه عملکرد اسانس روند افزایشی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای آلی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود عملکرد اسانس این گونه مرزه تاثیر مثبتی داشته و استفاده از روش تلفیقی تغذیه در مورد S. khuzestanica مقرون به صرفه می باشد.

کلیدواژه ها

اسانس, تیمار تغذیه ای, خرم آباد, کارواکرول, مرزه خوزستانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.