برنامه ارتقاء پایبندی به مصرف دارو در بیماران همودیالیز: کاربرد الگوی قابلیت، فرصت و انگیزش رفتار

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله تحقیقات در ارولوژی، دوره: 5، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JRU-5-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 141
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی میرزایی علویجه

Social Development and Health Promotion Research Center, Health Institute, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran.

بهروز حمزه

Research Center for Environmental Determinants of Health, Health Institute, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran.

حمیدرضا عمرانی

Department of Internal Medicine, School of Medicine, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran.

شراره اسمعیلی

Social Development and Health Promotion Research Center, Health Institute, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran

فرزاد جلیلیان

Social Development and Health Promotion Research Center, Health Institute, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran

چکیده

سابقه و هدف: روند رو به افزایش بروز بیماری مزمن کلیوی در سرتاسر جهان ضرورت توجه و کنش مناسب تر برای بهبود و ارتقاء پیامدهای درمانی و کیفیت زندگی بیماران را بیش از پیش نمایان می کند. این مطالعه با هدف بررسی کارآمدی برنامه ارتقاء پایبندی به مصرف دارو در میان بیماران همودیالیز با بهره گیری از الگوی قابلیت، فرصت و انگیزش رفتار (COM-B) انجام گرفت. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک پژوهش مداخله ای نیمه تجربی در میان ۱۴۰ بیمار مزمن کلیوی مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان امام رضا شهر کرمانشاه در دو گروه ۷۰ نفره مداخله و کنترل در سال ۱۴۰۰ بود. توسعه برنامه با انجام نیازسنجی مبتنی بر الگوی COM-B و ارزشیابی آن در دو مرحله، قبل و سه ماه بعد از پیاده سازی انجام شد. داده ها بر اساس پرسشنامه طراحی شده مبتنی بر الگوی COM-B در دو مرحله جمع آوری و با بهره گیری از نرم افزار SPSS ویرایش ۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بعد از پیاده سازی برنامه، اجزای قابلیت و رفتار پایبندی به مصرف منظم دارو به شکل معناداری در گروه مداخله از میانگین رتبه بالاتری برخوردار بودند. اندازه اثر مداخله در هریک از اجزای قابلیت، فرصت، انگیزش و رفتار پایبندی به مصرف منظم دارو به ترتیب برابر با ۰.۶۹، ۰.۱۹، ۰.۲۳ و ۰.۴۳ محاسبه شد. نتیجه گیری: با توجه به اندازه اثرهای محاسبه شده در هریک از اجزا خصوصا رفتار، به نظر می رسد برنامه توسعه یافته مبتنی بر الگوی COM-B از کارآمدی لازم برخوردار باشد و از طرفی الگوی مورد بررسی نیز کاربرد مناسبی در توسعه برنامه ارتقاء پایبندی به مصرف منظم دارو داشته باشد.

کلیدواژه ها

Health Behavior Change, Patient Education, Theory-based, Health Promotion, تغییر رفتار سلامت, آموزش بیمار, نظریه محور, ارتقاء سلامت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.