بررسی سیمای حوضه آبریز کارون بزرگ در شرایط بهره برداری از طرح های توسعه ی در دست مطالعه یا اجرا مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-51-2_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 328
نویسندگان
دانشجوی دکتری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.
استاد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.
مشاور مدیر عامل در مسائل منابع آب، شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس.
چکیده
در این مطالعه تاثیر بهرهبرداری از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا در رفتار سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ بررسی شده است. برای این منظور سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ مشتمل بر شش سد در حال بهرهبرداری، پنج طرح انتقال بین حوضهای آب موجود، ۱۲ مصرف کننده شرب و صنعت، هفت مصرف کننده پرورش ماهی و ۳۴ مصرف کننده کشاورزی با استفاده از یک مدل مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه (SDM) شبیهسازی گردید. همچنین در این مدل وسیع و پیچیده علاوه بر کمیت آب، کیفیت آن نیز مدلسازی شده است. در ادامه رفتار سامانه در شرایط بهرهبرداری از ۷ طرح انتقال بین حوضهای آب در دست مطالعه یا اجرا و نه طرح توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو حالت توانایی سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برقآبی و نیز تامین نیازهای مصرفکنندگان پاییندست بر اساس شاخصهای کارایی اطمینانپذیری، بازگشتپذیری و آسیبپذیری ارزیابی شد. نتایج نشاندهنده آن است که در صورت بهرهبرداری از تمامی طرحهای انتقال بین حوضهای آب در دست مطالعه یا اجرا، انرژی مطمئن تولیدشده در سامانه بهمیزان ۲۸% نسبت به شرایط موجود کاهش خواهد یافت. این میزان بهدلیل نقش حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برقآبی کل کشور بهویژه در طول ساعتهای اوج مصرف از اهمیت بسیار برخوردار است. همچنین نتایج بیان کننده آن است که در دو حالت شرایط موجود و بهرهبرداری کامل از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا، اطمینانپذیری، بازگشتپذیری و آسیبپذیری سامانه در محل رودخانه کارون جنوب بهترتیب مقادیر ۹/۷۰، ۶۷/۶۰ و ۳۳/۳۶ (شرایط موجود) و ۳/۵۱، ۴/۴۹ و ۶۶/۷۲ را به خود اختصاص خواهد داد. ترسیم نمودارهای پهنهبندی کمیت و کیفیت جریانهای برداشتی در محل هر یک از مصرفکنندگان، موکد این نکته است که اگرچه در محدوده رودخانههای کارون شمال و دز تاثیرپذیری مصرفکنندگان از بهرهبرداری از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا بهمراتب کمتر از حوضه رودخانه کارون جنوب است اما در صورت ادامه روند بهرهبرداری از سامانه در شکل کنونی آن و بدون توجه به مفهوم مدیریت یکپارچه منابع و مصارف علاوه بر کاهش قابل توجه تولید انرژی برقآبی، سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ هم ازنظر کمی و هم ازنظر کیفی توانایی تامین نیازهای مصرفکنندگان واقع در حوضه رودخانه کارون جنوب و بهویژه بخشهای انتهایی آن را نخواهد داشت.کلیدواژه ها
رویکرد پویایی سامانه, انتقال بین حوضه ای آب, توسعه کشاورزی, شاخص های کارایی, حوضه آبریز کارون بزرگاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.