پریسا مشایخی - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

در پژوهش حاضر سه روش حل عددی معکوس، تابع انتقالی و شبکه عصبی مصنوعی در برآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، آزمایش نفوذ آب به خاک از طریق استوانه­های دوگانه در سه منطقه از استان اصفهان با بافت­های مختلف خاک انجام شد. در هر منطقه نمونه­های دست­خورده و دست­نخورده خاک از سه عمق ) ۱۰-۰، ۳۰-۱۰ و ۶۰-۳۰ سانتی­متر برداشت شده و ویژگی­های مختلف فیزیکی و هیدرولیکی خاک در این نمونه­ها اندازه­گیری شد. در این پژوهش، برای برآورد پارامترهای هیدرولیکی به روش معکوس از نرم­افزار HYDRUS-۲D/۳D استفاده شد. برای ارزیابی روش­های مذکور از شاخص­های ضریب همبستگی پیرسون (r)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSD)، اختلاف میانگین­ها (MSD) و قدر مطلق خطای میانگین­ها (MD) استفاده شد. نتایج نشان داد که روش حل معکوس یک روش قابل اعتماد برای تعیین پارامترهای هیدرولیکی خاک در مقیاس میدانی است. بر اساس ارزیابی­های آماری صورت گرفته، منحنی مشخصه رطوبتی برآوردشده به روش حل معکوس با منحنی مشخصه رطوبتی به دست آمده از طریق برازش مدل ونگنوختن بر داده­های اندازه­گیری­شده، همخوانی بسیار خوبی داشت. بیشترین مقدار ضریب تبیین (R۲) بین میزان رطوبت حجمی اندازه­گیری­ و برآورد شده در روش حل عددی معکوس مشاهده شد (۹۳۶۳/۰= R۲) و بعد از آن به­ترتیب رطوبت حجمی برآوردشده با نرم افزار Rosetta (۸۶۲۹/۰= R۲) و تابع انتقالی قربانی دشتکی و همایی (۸۴۰۱/۰= R۲) قرار گرفتند.

پارامترهای هیدرولیکی خاک, توابع انتقالی, شبکه عصبی, مدلسازی معکوس