اثرات آتش سوزی عرصه های جنگلی بر معیشت جوامع جنگل نشین، مورد مطالعه استان گلستان
عنوان مقاله: اثرات آتش سوزی عرصه های جنگلی بر معیشت جوامع جنگل نشین، مورد مطالعه استان گلستان
شناسه ملی مقاله: JR_DRNL-2-4_008
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_DRNL-2-4_008
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
محمد هادی معیری - Gorgan Agricultural sciences and Natural Resources
احمد عابدی سروستانی - Gorgan Agricultural sciences and Natural Resources
محمد رضا شهرکی - Department of Natural Resources and Watershed Management of Golestan Province
خلاصه مقاله:
محمد هادی معیری - Gorgan Agricultural sciences and Natural Resources
احمد عابدی سروستانی - Gorgan Agricultural sciences and Natural Resources
محمد رضا شهرکی - Department of Natural Resources and Watershed Management of Golestan Province
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تخریب و آتش سوزی جنگلها از مهمترین مشکلات محیط زیست محسوب می شوند. آتش سوزی سالانه هزاران هکتار از درختان، درختچه ها و گیاهان جنگل را از بین برده و باعث افزایش آسیب پذیری معیشت روستاییان و جنگل نشینان می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات آتش سوزی جنگلها بر معیشت روستاییان مناطق جنگلی انجام شده است.
مواد و روش ها: این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. منطقه جغرافیایی تحقیق دربرگیرنده حوضه آبخیز چهل چای شهرستان مینودشت استان گلستان است. برای بررسی و سنجش شاخص آسیب پذیری ناشی از آتش سوزی جنگلها، پنج بعد شاخص معیشت پایدار شامل سرمایه طبیعی، سرمایه مالی، سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی، در مجموع با ۱۹ گویه استفاده شد. هر گویه بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد سنجش قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل ۴۰۰ خانوار روستاهای حوضه آبخیز چهل چای بوده است که بیشترین تعداد آتش سوزیها در سالهای اخیر در حوزه جغرافیایی آنها رخ داده است. در این پژوهش با استفاده از فرمول کوکران، ۲۰۰ خانوار روستایی با روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. بهمنظور تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی پاسخگویان و نظرات آنها نسبت به تاثیر آتش سوزی جنگلها بر معیشت روستاییان، از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بهره گرفته شد.
یافته ها: نتایج نشان داد آتش سوزی جنگلها بر معیشت روستاییان بهترتیب بیشترین تاثیر را بر سرمایه طبیعی با ترکیب خطی غیروزندار ۴/۰۸، و کمترین تاثیر را بر سرمایه اجتماعی با ترکیب خطی غیروزن دار ۱/۶۳، داشته است. نتایج آزمون ضریب همبستگی نشان داد که بین میزان اراضی کشاورزی تحت تملک و سابقه کشاورزی پاسخگویان با دیدگاه آنها نسبت به تاثیر آتش سوزی جنگلها بر معیشت روستاییان یک رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین بین متغیر سن و تعداد افراد تحت تکفل با نظر پاسخگویان نسبت به تاثیر آتش سوزی جنگل ها بر معیشت یک رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. یافته ها نشان داد که بین میزان تحصیلات و نظر پاسخگویان نسبت به تاثیر آتش سوزی جنگلها بر معیشت روستاییان، یک رابطه مثبت و معنی دار دارد.
نتیجه گیری: جوامع محلی مورد مطالعه در این تحقیق متفقا باور دارند که آتش سوزی جنگل از طریق تاثیر بر سرمایه های طبیعی، مالی و انسانی بر معیشت آنها اثرات منفی دارد. لذا پیشنهاد میگردد سازمانهای مسئول با برنامه ریزی و اجرای جنگلداری اجتماعی و مشارکتی، کارآمدی اقدام های حفاظتی، احیا جنگلها، و کاهش خسارات ناشی از آتش سوزی جنگل را تقویت نمایند.
کلمات کلیدی: Capital, Chehelchai, Livelihood, Protection, Rural communities, جوامع روستایی, چهلچای, حفاظت, سرمایه, معیشت
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1645918/