تحلیل پایداری فضاهای زیرزمینی دستکند باستانی (مطالعه موردی: شهر زیرزمینی نوش آباد)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهه باستان سنجی، دوره: 8، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JRA-8-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 146
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید نوریان بیدگلی

Department of Mining Engineering, Faculty of Engineering, University of Kashan, Kashan, Iran

مجتبی خدائی جوشقانی

Department of Mining Engineering, Faculty of Engineering, University of Kashan, Kashan, Iran

چکیده

شهرهای زیرزمینی باستانی مجموعه ­ای از فضاهای حفر شده به صورت سنتی در خاک و سنگ است که به دلیل قدمت­ شان دارای ارزش فرهنگی و تاریخی بالایی می­ باشند، لذا بررسی پایداری و حفظ و نگهداری آنها بسیار مهم و ضروری است. هدف از انجام این تحقیق بررسی پایداری شهر زیرزمینی اویی نوش ­آباد به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای دستکند باستانی در جهان و از مراکز معروف گردشگری ایران است. بدین منظور در مرحله اول با نمونه برداری و انجام تست ­های آزمایشگاهی، جنس مواد در برگیرنده حفریه ­­ها تعیین شده و ویژگی­ها ژئوتکنیکی و رفتار مکانیکی آنها تعیین شده است. در مرحله دوم، بر اساس روش عددی اجزای محدود و استفاده از نرم ­افزار Plaxis۲D، با مدل­ سازی بخشی از فضاهای قابل دسترسی برداشت شده در این منطقه (سه مقطع عرضی در طول راهروی اصلی)، تحلیل استاتیکی تنش-جابجایی انجام شده و در نهایت فاکتور ایمنی مشخص شده است. نتایج آزمایشگاهی این مطالعه نشان می­ دهد که جنس خاک در برگیرنده شهر زیرزمینی از نوع رس غیر آلی با خاصیت خمیری است. همچنین نتایج مدل­ سازی نشان می­ دهد که اگر چه افزایش سطح مقطع حفریه، باعث کاهش فاکتور ایمنی و افزایش مقادیر تنش و جابجایی اطراف حفریه شده است، ولی با توجه به مقادیر خیلی کم میزان جابجایی به دست آمده حفریه­ ها (در حد چند میلیمتر) و فاکتور ایمنی بزرگتر از یک، در شرایط فعلی راهروهای اصلی از پایداری نسبتا مناسبی برخوردار می­ باشد. توجه به دستاوردهای این تحقیق می ­تواند گام موثری در راستای تامین ایمنی بازدید کنندگان از این مکان و توسعه پایدار منطقه باشد.

کلیدواژه ها

فضای زیرزمینی دستکند, تحلیل پایداری, مدل سازی عددی, روش اجزای محدود, نرم افزار Plaxis, شهر زیرزمینی نوش آباد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.