اثرات شیوع ویروس کرونا در معیشت پایدار روستاییان (مطالعه موردی: قلمرو عشایری در استان آذربایجان شرقی)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه علمی مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JSNAP-2-1_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 147
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد ولائی

دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و پژوهشگر پسادکتری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

ابوالفضل قنبری

دانشیار گروه سنجش از دور، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

اصغر جلالی

مدرس گروه معماری، دانشکده علوم انسانی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

چکیده

مقدمه: همه ­گیری ویروس کرونا در جهان، مشاغل و کسب و کارهای زیادی را مختل نموده و معیشت میلیون­ها انسان را در وضعیت ناپایداری قرار داده است. بیماری و علائم تنفسی، مرگ  یا از دست دادن توان اشتغال بویژه برای سرپرستان خانوارها تهدیدی برای امنیت غذایی از جمله در مناطق روستایی است که از بحران کووید -۱۹ زاده شد.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات شیوع ویروس کرونا در معیشت پایدار روستاییان در سکونتگاه­های روستایی استان آذربایجان شرقی با تاکید بر قلمرو عشایری بود.روش­ شناسی تحقیق: تحقیق از نظر هدف در جرگه تحقیقات کاربردی – توسعه­ای، از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی بوده و برای جمع­آوری داده­ها و اطلاعات از مطالعات اسنادی و میدانی (مصاحبه­های نیمه­ساختار یافته) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، استان آذربایجان شرقی (در سال ۱۳۹۵ دارای ۱۱۰۰۲۲۰ نفر جمعیت  و ۳۳۵۸۷۸ خانوار روستایی) است. حجم نمونه ۴۸  نفر از صاحبان مشاغل، دهیاران، کارشناسان بخشداری­ها، اساتید دانشگاهی و ... می­باشد که در انتخاب آنها از روش کیفی متواتر نظری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها و اطلاعات از روش کیفی نظریه مبنایی (گراندد تئوری) استفاده شد.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش سکونتگاه­های روستایی در مناطق عشایری استان آذربایجان شرقی است.یافته ­ها و بحث: یافته­های پژوهش نشان داد، پس از انجام مصاحبه­های نیمه ساختار یافته با جامعه نمونه و کدگذاری باز این مصاحبه­ها به شناسایی ۳۷ مفهوم کلی، ۲۶ مقوله و ۱۸ شاخص منجر شد که اثرات شیوع ویروس کرونا را در جوامع روستایی استان آذربایجان شرقی بخصوص در قلمرو عشایر را نشان می­دهد.نتایج: شیوع ویروس کرونا در نقاط روستایی این استان بخصوص در قلمرو عشایر اثراتی در سرمایه­های معیشتی روستاییان برجا نهاده است. از دست رفتن شغل ثابت، کاهش درآمد و توان مالی، کاهش انگیزه ایجاد شغل جدید، امنیت غذایی، کاهش جریان فضایی کالا و محصولات، افزایش ناهنجاری اجتماعی، کاهش اعتماد اجتماعی، افزایش استرس و فشار روانی، مشکلات حمل و نقل و تردد بین شهری و کاهش ارتباطات اجتماعی، کاهش جریان سرمایه ورودی، کاهش جریان افراد، نیاز به دریافت تسهیلات بانکی،  انتظار حمایت نهادی و ... از آن جمله ­اند.

کلیدواژه ها

ویروس کرونا, معیشت روستاییان, قلمرو عشایری, استان آذربایجان شرقی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.