پیامدهای جامعه شناختی تجاری شدن کشاورزی در دوران قاجار
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه علوم اجتماعی، دوره: 29، شماره: 96
- کد COI اختصاصی: JR_QJSS-29-96_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 257
نویسندگان
دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
استادیار تاریخ، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
این مقاله به بررسی مواجهه ابتدایی اقتصاد ایران با مناسبات نوظهور بازار جهانی سرمایه داری در سده نوزدهم می پردازد. در گام نخست طرحی توصیفی از تحولات اقتصادی ایران در این دوره و مقدمات اصلی برای تحلیل این تحولات ارائه شده است. در گام بعدی نیز به بررسی پیامدهای مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این تحولات پرداخته می شود. یافته های مقاله نشان می دهند که فرایند بازجهت یابی اقتصاد ایران در پاسخ به تقاضای نوظهور جهانی برای کالاهای کشاورزی تجاری، به تحولاتی دامن زد که تاثیرات چشم گیری بر سیر آتی وقایع در سده بیستم داشتند: پدید آمدن طبقه ای از تجار بزرگ که در حوزه زمین داری و املاک سرمایه گذاری کردند، پیدایش شکل های اولیه مالکیت شخصی از رهگذر واگذاری زمین های خالصه، اختلال در توازن شکننده اقتصاد معیشتی پیشاسرمایه داری از رهگذر بحران های زیست محیطی ای نظیر قحطی بزرگ سده نوزدهم و ... همگی پیامدهای این تحولات در سطوح مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی بودند. بااین همه، هیچ یک از این موارد، به رغم تاثیرات چشم گیری که به دنبال داشتند، هرگز به گسست تمام عیار از مناسبات اجتماعی تولید پیشاسرمایه داری منجر نشد و راهبردهای استخراج مازاد مطلق (راهبردهای پیشاسرمایه دارانه) کماکان اصلی ترین راهبردهای کسب مازاد در اقتصاد ایران باقی ماند.کلیدواژه ها
مناسبات اجتماعی سرمایه داری, تجاری شدن کشاورزی, اقتصاد سده نوزدهم, اقتصاد قاجاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.