بررسی رابطه میان بی اعتمادی اجتماعی و مسئولیت گریزی شهروندی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله جامعه شناسی ایران، دوره: 23، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JSI-23-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 171
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم جوادی

دانشجوی دکترا جامعه شناسی بررسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

ملیحه شیانی

دانشیار گروه توسعه و سیاستگذاری اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. ایران

علیرضا محسنی تبریزی

دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران. ایران

ساسان ودیعه

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز. ایران

چکیده

شهروندی یک ایده دوجانبه و یک ایده اجتماعی است و صرفا مجموعه حقوقی که فرد را از تعهد به­ دیگران رها کند، نیست؛ بلکه برای تحقق این حقوق به ­مکانیسمی از تکالیف و وظایف شهروندی لازم است. از طرفی مسئولیت ­گریزی­های شهروندی فرار یا دور زدن­های تکالیف محوله است، که ما آن­ها را در رفتارهای شهروندان در امور شهری و مشارکت ­پذیری­های ضعیف شده امروزی مشاهده می­ کنیم. هم­چنان­که "زتومکا" معتقد است اجتماع اخلاقی، به ­اعتماد، احساس مسئولیت و تعهد نسبت به­ دیگرانی که با آن­ها دارای ارزش­ها، منافع و هدف­های مشترک است، سرو کار دارد. و پارسونز عامل ایجاد اتحاد و انسجام اجتماعی و ثبات و نظم را اعتماد می­داند. لذا مطالعه حاضر با هدف: بررسی رابطه میان میزان بی ­اعتمادی اجتماعی و مسئولیت­گریزی شهروندی در بین شهروندان تهرانی در سال ۱۳۹۹ انجام گرفته است. روش تحقیق: پیمایش و جمع آوری داده ­ها  با تکنیک پرسش­نامه ساخت یافته و با استفاده از نمونه­ گیری خوشه­ای در بین شهروندان تهرانی بالای ۱۸ انجام پذیرفته است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول نمونه­ گیری کوکران ۳۸۴ برآورد گردید؛ البته با توجه به­ شرایط پاندمیک ویروس کرونا در زمان انجام تحقیق و محدودیت­های موجود با ۳۵۶ پرسش­نامه داده ­ها جمع ­آوری و تحلیل با بهره ­گیری از نرم افزار Mplus۸ و SPSS  انجام پذیرفته است. یافته های: توصیفی نشان داد که میزان مسئولیت­ گریزی شهروندی در بین پاسخ­گویان، از حد متوسط بالاتر و نزدیک به ­زیاد است. و میزان بی­ اعتمادی اجتماعی نیز از سطح متوسط به ­بالا است، که بیشتر بعد بی ­اعتمادی سازمانی را شامل می­شود. در بررسی نتایج:رابطه بین بی­ اعتمادی اجتماعی، برخورداری از حقوق شهروندی و تحصیلات با میزان مسئولیت­ گریزی شهروندی معنا­دار است. ضرایب تاثیر متغیرها درکنار یک­دیگر به­ ترتیب میزان برخورداری از حقوق شهروندی ۲۹%-، میزان تحصیلات ۱۶%- و بی ­اعتمادی اجتماعی۰.۷۲% (به ­طورغیرمستقیم)  برمسئولیت ­گریزی شهروندی به ­دست آمد.

کلیدواژه ها

بی اعتمادی اجتماعی, تعهد, شهروندی, مسئولیت گریزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.