بررسی کارآیی شاخص های گیاهی و حرارتی ماهواره NOAA-AVHRR در تحلیل خشکسالی منطقه کاشان
- سال انتشار: 1389
- محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 17، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-17-3_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 123
نویسندگان
استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران
استاد، گروه کارتوگرافی، دانشگاه تهران
استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
هدف این مطالعه، ردیابی و تحلیل اثرهای محیطی خشکسالی ها بوسیله شاخص های سنجش از دور در منطقه بیابانی و خشک کاشان است. تغییرات زمانی خشکسالی ها با استفاده از شاخص Z نرمال در دو مقیاس سالانه و فصلی (بهار)، بررسی شد. داده های طیفی و حرارتی از سری داده های ماهواره NOAA-AVHRR بین سال های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۴ جهت استخراج شاخص های مرتبط با خشکسالی استفاده گردید. شاخص های خشکسالی بر مبنای وضع پوشش گیاهی و دمای درخشایی سطحی بدستآمده از باندهای طیفی (۱ و ۲) و حرارتی (۴ و ۵) شامل: شاخص اختلاف نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دما (TCI) و شاخص سلامتی گیاه (VHI) میباشد که مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از بکارگیری شاخص های مزبور نشان می دهد که محدوده مطالعاتی از پوشش گیاهی فقیری برخوردار است. بهطوریکه مقادیر شاخص NDVI منطقه بطور غالب کمتر از ۲/۰ بدستآمد. همچنین با بکارگیری شاخص های گیاهی NDVI، VCI و رطوبت سطح خاک (LSM)، سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ همراه با خشکسالی و سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ دارای شرایط ترسالی بودند. ولی دمای سطح زمین (LST) و شاخص های TCI و VHI شرایط متفاوت دمایی را در ماه های آوریل و می بطور مشخص نشان دادند. بدین ترتیب با اعتبارسنجی نتایج حاصل از شاخص های دورسنجی، آزمون معناداری آنها با شاخص های اقلیمی محاسبه شد. بنابراین برمبنای محاسبههای انجام شده شرایط اقلیمی محدوده با نتایج حاصل از شاخص های گیاهی تطابق بیشتری دارند. همچنین شرایط حرارتی محیط را شاخص های حرارتی با دقت بیشتری نمایان می سازند. درنهایت، با توجه به ردیابی با دقت مناسب پوشش سطحی بوسیله شاخص های پوشش گیاهی و حساسیت مناسب شاخص های حرارتی نسبت به تغییرات دمایی محیط، بهره گیری از داده های سنجش از دور در مطالعات محیطی مناطق خشک و بیابانی همانند کاشان توصیه می شود.کلیدواژه ها
خشکسالی اقلیمی, شاخص های گیاهی, دمای سطح زمین, سنجش از دور, باندهای حرارتی و کاشاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.