تغییرات مکانی ویژگی های شیمیایی خاک سطحی در رابطه با تاج پوشش دو گونه بالشتکی Astragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum در مراتع استان یزد

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره: 28، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJRDR-28-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 304
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شادی هژیر

دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، ایران

رضا عرفانزاده

دانشیار، گروه مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، ایران

محمد جعفری

استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

خاک و گیاه در اکوسیستم­های طبیعی همواره در کنش متقابل با یکدیگر هستند. ساختار و ویژگی­های متفاوت گونه­های گیاهی یک منطقه در درازمدت بر متغیرهای محیطی به ویژه خاک تاثیر می­گذارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر دو گونه بالشتکیAstragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum بر برخی از ویژگی­های شیمیایی خاک در موقعیت­های مکانی متفاوت انجام شد. نمونه برداری خاک در اوایل پاییز ۹۶ به صورت تصادفی با انتخاب ۲۰ تکرار (۱۰ پایه از هر یک از گونه­ها) از چهار موقعیت مکانی (لبه شیب رو به بالا، لبه شیب رو به پایین، مرکز و بیرون) در مراتع چنار ناز استان یزد انجام و در کل ۸۰ نمونه خاک برداشت شد. سپس ویژگی­های شیمیایی خاک ازجمله pH، EC، ماده آلی کل، ماده آلی ذره­ای و نیتروژن کل اندازه گیری شدند. بررسی تاثیر حضور بوته­ها بر خصوصیات خاک نشان داد که پارامترهای ماده آلی (با میانگین %۶۶/۱)، نیتروژن کل (با میانگین %۲۲/۰)، هدایت الکتریکی (با میانگین  Ms/cm۹۷/۳۶۸) و ماده آلی ذره­ای (با میانگین ۲۸/۱%) در زیراشکوب بوته A. myriacanthus به طور معنی داری بیشتر از خاک بیرون اشکوب (به ترتیب با میانگین­های% ۹۲/۰،% ۱۳/۰، Ms/cm ۵/۱۳۹ و% ۵۸/۰) بود (۰۵/۰P< ). نیتروژن کل و ماده آلی ذره ای در ضلع بالایی نسبت به سه مکان نمونه برداری دیگر بیشترین مقدار را دارا بود. همچنین نتایج نشان داد که ماده آلی کل (با میانگین %۷۷/۱)، نیتروژن کل (با میانگین% ۲۳/۰)، هدایت الکتریکی (با میانگین Ms/cm ۴۶/۲۱۵) و اسیدیته خاک (با میانگین ۹۷/۷) زیر تاج پوشش  A. spinosumنسبت به خاک بیرون اختلاف معنی­داری نداشتند. در حالی که ماده آلی ذره­ای با میانگین% ۴۹/۱ دارای بیشترین مقدار زیر تاج پوشش نسبت به خاک بیرون و همچنین سایر اضلاع نمونه برداری بود. درمجموع این مطالعه نقش متفاوت گیاهان بالشتکی مختلف را بر ویژگی­های شیمیایی و کیفی خاک بیان کرد، به نحوی که با شناخت این نقش می­توان کمک شایانی به اصلاح، توسعه و حفظ رویشگاه­های آنها نمود.

کلیدواژه ها

گیاهان بالشتکی, ماده آلی کل, ماده آلی ذره ای, تاج پوشش

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.