واکنش توده های گندم بومی ایران نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در شرایط مزرعه و گلخانه

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: پژوهش های کاربردی در گیاه پزشکی، دوره: 6، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ARPP-6-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 126
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی ملیحی پور

استادیار بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.

محمدعلی دهقان

مربی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان.

کمال شهبازی

مربی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، پارس آباد.

علی براتی

استادیار بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.

چکیده

چکیده بیماری بلایت فوزاریومی سنبله که توسط گونه­های مختلف قارچ Fusarium به ویژه گونه­ی Fusarium graminearum ایجاد می­شود، یکی از مهم­ترین بیماری­های گندم در ایران است که به ویژه در اقلیم گرم و مرطوب کشور باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می­شود. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی واکنش تعداد ۱۱۷ توده گندم بومی موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله طی دو سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲ و ۹۴-۱۳۹۳ در شرایط مزرعه در دو منطقه­ی گرگان و مغان و در شرایط گلخانه در کرج اجرا گردید. ارزیابی توده­های آزمایشی با استفاده از روش اسپورپاشی در مزرعه نشان داد که ۳۱ توده از ۱۱۷ توده مورد بررسی، از نظر میانگین شاخص بیماری از مقاومت مطلوبی در برابر بیماری برخوردار هستند. به نظر می­رسد که علت مقاومت حداقل ۲۱ شماره از بین این توده­ها، اساس ژنتیکی داشته و به وجود مقاومت نوع I در آن­ها مربوط می­شود. براساس نتایج بررسی­های گلخانه­ای به روش مایه­زنی نقطه­ای، همه­ی توده­های آزمایشی مورد بررسی در برابر این بیماری حساس بوده و آلودگی شدیدی از خود نشان دادند. این امر می­تواند منعکس کننده­ی عدم وجود مقاومت نوع II در این توده­ها باشد. در هر حال، با توجه به احتمال وجود مقاومت نوع I در تعداد قابل توجهی از توده­های گندم ذکر شده، که می­تواند تا حد زیادی گیاه گندم را در شرایط مزرعه در برابر بیماری حفظ نماید، از آن­ها می­توان به عنوان والدهای مقاوم به بیماری در تلاقی­های مربوط به برنامه­های اصلاح گندم استفاده نمود.

کلیدواژه ها

واژه های کلیدی:Fusarium graminearum, مقاومت, اسپورپاشی, مایه­زنی نقطه­ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.