موضع مولف پنهان حکایت های کلیله و دمنه: برساخت توزیع فضا

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_NAQD-2-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 309
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

پارسا یعقوبی جنبه سرائی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

چکیده

در هر یک از متن های کارکردگرای کلاسیک فارسی همچون نوشته های سیاسی-اخلاقی، صدایی ایدئولوژیک و پنهان وجود دارد که به رغم تفاوت های ظاهری حکایت ها و تنوع موضوع آنها، در تک تک بخش ها یا قصه های هر متن جاری است. صدای مذکور که برآمده از موضع مولف پنهان متن است، در کتاب کلیله و دمنه به شکل ضمنی اما موکد و مداوم بر رابطه ای فاصله گرایانه و سلسله مراتبی در انواع روابط اجتماعی پای می فشارد. در این نوشتار موضع مولف پنهان حکایت های کلیله و دمنه با تکیه بر دو بافت برسازنده متن -موقعیتی و کلامی- تبیین خواهد شد. البته بنا به سابقه تاریخی تکوین و تدوین حکایت ها، ایدئولوژی های کاستی هندی و اندیشه سیاسی ایرانشهری به مثابه بافت موقعیتی- معرفتی متن مفروض گردیده و برای معرفی، طبقه بندی و تحلیل بافت کلامی نیز بر نشانگان توزیع فضا در نوشتار نصرالله منشی تکیه شده است. نتیجه بیانگر آن است که نشانگان توزیع فضا که بر زبان کارگزاران درون متنی در سطوح مختلف جاری شده؛ حاکی از تولید و رواج گفتمانی مبتنی بر حفظ نظم از پیش تثبیت شده و مرزبندی های برآمده از آن در قالب نظام تنبیه و تشویق است؛ به طوری که پاداش حفظ نظم و رعایت مرز، بقا و رستگاری و عدول از آنها سبب مرگ یا خسران فرض شده است.

کلیدواژه ها

کلیله و دمنه, مولف پنهان, اندیشه سیاسی ایرانشهری, توزیع فضا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.