بررسی صفحه آرایی کتب علوم طبیعی چاپ سنگی دوره قاجار

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
  • کد COI اختصاصی: ICACU02_1462
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 189
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

خدیجه رفیعی شهرکی

کارشناس ارشد، رشته پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور، تهران

هادی قائم پناه

دانشجوی دکتری تخصصی، رشته تاریخ تطبیقی تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران

چکیده

با رواج چاپ سنگی در دوره قاجار، کتابهای مصور متنوعی با موضوعات مختلف ، چاپ و تکثیر شدندکه اغلب آنها علاوه بر پیروی از سنت های پیشین کتابآرایی ایرانی ، از برخی ویژگی های جدید نیز در صفحه آرایی بهره بردند. از جمله کتابهای مصور چاپ سنگی این دوره، کتبی با موضوعات علوم طبیعی بود. کتابهای عجایب المخلوقات و خواصالحیوان، دو نمونه مهم از کتابهای علوم طبیعی بوده که در دوره قاجار به صورت چاپ سنگی کتاب آرایی و تکثیر شدند. هدف این پژوهش ، شناسایی ویژگی های صفحه آرایی و ارزشهای زیبایی شناختی مربوط به آن، در کتب علوم طبیعی چاپ سنگی دوره قاجار، با تمرکز بر کتابهای عجایب المخلوقات و خواصالحیوان، و رسیدن به پاسخی برای این سوال است : ویژگی های ساختاری و زیبایی شناختی در صفحه آرایی کتب علوم طبیعی چاپ سنگی دوره قاجار چگونه بوده است ؟ روش پژوهش ، توصیفی _تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای انجام گرفته است . نتایج نشان می دهد که کاتبان و هنرمندان برای ایجاد روابط مناسب در صفحه آرایی ، بین عناصر نوشتاری ، تصویری ، تزئینی و فضای خالی تقریبا، از یک الگوی مشخص و یکسان بهره بردهاند. تمامی عناصری که در صفحه آرایی کتابهای مذکور انجام شده، تقریبا با هم هماهنگ بوده و دارای انسجام است ؛ همچنین ، استفاده از ضخامت و نازکی حروف در خط نستعلیق ، موجب هماهنگی بیشتر و زیبایی صفحات شده است .

کلیدواژه ها

صفحه آرایی ، کتب علوم طبیعی ، چاپ سنگی ، عجایب المخلوقات، خواص الحیوان.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.