پیش بینی اثرات ناشی از بهره برداری بی رویه بر آبخوان دشت زرندیه (استان مرکزی) با استفاده از نرم افزار GMS

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-6-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 165
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد نخعی

استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

علی حسنی

کارشناس ارشد منابع آب (هیدروژئولوژی)، ساوه، ایران

همایون مقیمی

استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

اسفندیار عباس نوین پور

استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

آبخوان دشت زرندیه، به وسعت حدود ۱۲۰۰ کیلومترمربع در استان مرکزی واقع شده است. برای شناخت بهتر، حفاظت و مدیریت بهینه بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی اقدام به ساخت مدل ریاضی آبخوان به کمک کد MODFLOW تحت رابط ۷.۱ GMS شد. نخست، مدل مفهومی و سپس مدل ریاضی عددی مبتنی بر آن ساخته و بر اساس تغییرات سطح آب با استفاده از آمار سطح ایستابی ۱۴ حلقه چاه پیزومتری منطقه، در یک گام زمانی یک ماهه برای حالت پایدار (مهر ۱۳۸۹) و یک دوره ۱۲ ماهه (آبان ۱۳۸۹ تا مهر ۱۳۹۰)، این مدل برای حالت ناپایدار، به دو روش دستی و اتوماتیک واسنجی شد. در این مرحله مقادیر اولیه هدایت هیدرولیکی (K) بهینه گردید. در پایان واسنجی در حالت پایدار میزان RMS به ۲۶۵/۱ متر و در حالت ناپایدار این میزان ۱۴۵/۲ متر برآورد شد که کمتر از مقدار خطای مجاز مدل ۵/۲ ± متر بوده و قابل قبول است. صحت­سنجی مدل در یک دوره زمانی ۱۲ ماهه از آبان ۱۳۹۰ تا پایان مهر ۱۳۹۱ با مقدار RMS برابر با ۴۶/۲ متر نشان داد مدل قابلیت و توانایی پیش بینی وضعیت آینده آبخوان را دارد. در ادامه اقدام به پیش بینی شرایط آینده آبخوان گردید و نتایج نشان داد که طی ۳ سال آینده (۱۳۹۸-۱۴۰۱)، با ادامه روند کنونی برداشت چاه های بهره برداری، در بعضی از قسمت های آبخوان دچار افت می شود.

کلیدواژه ها

حساسیت سنجی, مدل سازی آب زیرزمینی, مدیریت و برنامه ریزی, واسنجی, GMS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.