بررسی اثر موقعیت جغرافیایی بر عملکرد و ترکیب شیمیایی اسانس گیاه دارویی Teucrium stocksianum Boiss. جمع آوری شده از ۴ منطقه استان هرمزگان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 10، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-10-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 123
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهشید رحیمی فرد

استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران

فاطمه سفیدکن

استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران

راضیه عظیمی اترگله

استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران

سمیه فکری قمی

دانشجوی دکتری، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران.

مهدی یحیی زاده

استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر رویشگاه بر کمیت و کیفیت اسانس گونهTeucrium stocksianum Boiss. است. بر این اساس سرشاخه این گونه در زمان گل دهی (مرداد ماه ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷) از ۴ منطقه از استان هرمزگان (ضلع شمالی کوه تنگ زاغ با ارتفاع ۱۱۰۰ متر از سطح دریا؛ کوه آبماه با ارتفاع ۸۵۰ متر از سطح دریا؛ کوه تنگ زاغ با ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا و کوه انوه با ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا) جمع آوری و سپس با روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) اسانس گیری شد. آنالیز اسانس­ها طبق شرایط استاندارد با دستگاه­های GC و GC/MS انجام شد. نتایج نشان داد که شرایط اکولوژیکی و اقلیمی رویشگاه می­تواند کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین با کاهش ارتفاع از میزان اسانس کاسته شده است. به طوری که کمترین میزان اسانس متعلق به نمونه کوه آبماه با ارتفاع ۸۵۰ متر و بیشترین میزان اسانس به نمونه کوه انوه با ارتفاع ۲۰۰۰ متر، تعلق دارد. و به ترتیب ترکیبات موثره  المول (۲/۴ تا ۸/۵ درصد)، کاریوفیلن اکسید (۳/۰ تا ۷/۱ درصد) و بتا-یودسمول (۲/۲ تا ۱۲/۱ درصد) و آلفا-پینن و میرسن از مهمترین  ترکیبات موجود در اسانس­ها به شمار می­روند که در نمونه­ های با ارتفاع کمتر مشاهده نشده­اند که این امر می تواند به دمای بالای هوا در مناطق رویش گیاه مرتبط باشد. همچنین ترکیباتی نظیر والریانول، پولگون، لیمونن و اپی-آلفا-کادینول به میزان قابل توجهی تنها در برخی از نمونه­ ها دیده شده اند که نشان از تاثیر شرایط اکولوژیکی و اقلیمی گیاه بر کیفیت اسانس می­دهد.

کلیدواژه ها

اسانس, المول, بتا-یودسمول, کاریوفیلن اکسید, هرمزگان, Teucrium stocksianum

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.