مدل هیبریدی برای مدیریت استراتژیک تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-12-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 175
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد ابراهیم بنی حبیب

دانشیار/ گروه مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

محمد هادی شبستری

دانش آموخته کارشناسی ارشد /مهندسی منابع آب دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

مرضیه حسین زاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

چکیده

مدیریت آب در مناطق خشک نظیر کویر مرکزی ایران تنها با مدیریت استراتژیک تقاضای آب در پر مصرف ترین بخش مصرف کنندگان یعنی (بخش) کشاورزی ممکن خواهد شد. در این مطالعه، از مدل تصمیم گیری هیبریدی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و شباهت به گزینه ایده آل اصلاح شده (MTAHP) برای رتبه بندی راهبردهای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک استفاده شد. در ادامه به بررسی دقیق تر این راهبرد پرداخته شد. برای این منظور یک مدل برنامه ریزی غیر خطی برای بهینه سازی الگوی کشت در شرایط کم آبیاری استفاده گردید. نتایج مدل تصمیم گیری نشان داد که مهمترین راهبرد برای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک کشور راهبرد تغییر الگوی کشت بوده و استفاده از مدل بهینه سازی تخصیص آب-زمین و شیوه کم آبیاری، موجب افزایش سطح زیرکشت محصولاتی با راندمان اقتصادی بالاتر خواهد شد. همچنین با درنظرگرفتن ۴ سناریو مختلف در میزان آب قابل دسترس ،مقادیر بهینه سطح زیرکشت و آب اختصاص یافته هر یک از محصولات تعیین شد. نتایج نشان داد که کاهش سطح زیرکشت در محصولات، براساس میزان سودخالص در واحد مصرف آب آن ها می باشد. همچنین نتایج مدل نشان داد سودخالص اقتصادی تا کاهش ۴۰ درصدی آب دردسترس، می تواند تا ۱۹ درصد در مقایسه با شرایط کنونی افزایش یابد.در این تحقیق استفاده از یک مدل تصمیم گیری چند معیاره در کنار یک مدل بهینه سازی برای شناخت و ارزیابی گزینه برتر پیشنهاد شد. این روش پیشنهادی می تواند برای بهبود مدیریت تقاضای آب کشاورزی در مناطق خشک استفاده گردد.

کلیدواژه ها

تصمیم گیری چند معیاره, برنامه ریزی استراتژیک, بهینه سازی الگوی کشت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.