سعید امامی فر - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه فردوسی مشهد
کامران داوری - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین انصاری - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بیژن قهرمان - استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمود حسینی - استاد گروه مهندسی آب دانشکده عمران، دانشگاه فردوسی مشهد
محسن ناصری - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده عمران، دانشگاه تهران

هدف اصلی از پژوهش حاضر اصلاح، توسعه و ارزیابی مدل دینامیکی بیلان آب «DWB »، با رویکرد کاربرد ضرایب تناسبی «به نوعی قیود مبتنی بر واقعیت های هیدرولوژیکی» و اعمال میزان برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی به همراه واسنجی و تحلیل عدم قطعیت پارامترها آن، است. نتایج نشان داد که به طورکلی نمی توان یک مجموعه پارامتر بهینه برای واسنجی مدل DWB و SDDWB (شکل توسعه یافته) بدست آورد و اغلب پارامترهای این مدل ها برای هر دو محدوده مطالعاتی (رخ و نیشابور) در واسنجی مدل از قابلیت تشخیص پذیری پایینی برخوردار هستند. مقدار متوسط خطای کلی بیلان سطحی مدل DWB، بیانگر عملکرد ضعیف مدل بوده و بین مقادیر تغییرات حجم آبخوان محاسباتی و مشاهداتی اختلاف معنادار وجود دارد که دلیل اصلی آن عدم اعمال اثرات برداشت از منابع آب زیرزمینی در مدل DWB است. بررسی نتایج عملکرد مدل SDDWB نشان داد که مقدار نسبی شاخص های PRMSE برای هر دو محدوده مطالعاتی، کمتر از ۱۰ درصد برآورد شده که نشان دهنده دقت قابل قبول مدل SDDWB می باشد. بطور کلی نتایج بیانگر آن است که میزان خطای کلی تخمین مولفه های معادله ی بیلان آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از مدل SDDWB در مقایسه با مدل DWB بسیار کمتر بوده و این امر بیانگر تاثیر مثبت اصلاحات و توسعه صورت گرفته بر روی مدل DWB می باشد. واژه های کلیدی: بیلان آب،ضرایب تناسبی، SDDWB، عدم قطعیت.

بیلان آب, ضرایب تناسبی, SDDWB, عدم قطعیت