تاثیر نشت گاز دی اکسید کربن بر نوسان غیرعادی سطح آب زیرزمینی در آبخوان های شمال استان همدان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 15، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-15-4_025
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 223
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهزاد دلخواهی

دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی/گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.

حمید رضا ناصری

استاد / گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.

فرشاد علیجانی

استادیار/ گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.

چکیده

در تعدادی از آبخوان های نیمه شمالی استان همدان کف شکنی چاه های بهره برداری در داخل سنگ کف، منجر به نشت گاز دی اکسید کربن به داخل آبخوان شده است. بررسی داده های سطح آب زیرزمینی در نزدیکی چاه های گازدار، بیانگر وجود رفتار غیرعادی در نوسان سطح آب زیرزمینی می باشد. مقایسه هیدروگراف چاه های مشاهده ای، شاخص تورم واریانس و شواهد صحرایی در مناطق گازدار با مناطق فاقد گاز نشان می دهد که رفتار غیرعادی مشاهده شده در نوسان سطح آب، تحت تاثیر متغیرهای بارش و برداشت از آبخوان نمی باشد. با توجه به ظرفیت خنثی کنندگی بالای pH در آبخوان ها و کاهش همبستگی PCO۲ با pH و TDS در آب های گازدار نسبت به آب های فاقد گاز، عامل اصلی افزایش شوری در آب های گازدار، نفوذ آب شور عمیق همراه با گاز به داخل آبخوان می باشد. در واقع کف شکنی چاه های بهره برداری در داخل سنگ کف، از طریق کاهش فشار هیدرواستاتیک، سبب ورود آب شور گازدار به داخل آبخوان می شود. با شروع بهره برداری از چاه ها در فصل آبیاری، میزان تغذیه آبخوان توسط آب شور بر میزان تخلیه آن توسط چاه ها پیشی گرفته و در نتیجه سطح آب زیرزمینی در اطراف چاه های گازدار بالا می آید.

کلیدواژه ها

نشت گاز دی اکسید کربن, نوسان غیر عادی سطح آب زیرزمینی, نفوذ آب شور, فشار هیدرواستاتیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.