بررسی فرونشست زمین ناشی از تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی با استفاده از روش تداخل سنجی تفاضلی راداری: مطالعه موردی استان قزوین

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 16، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-16-3_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 323
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدیه جانباز فوتمی

دانشجوی دکترا، دانشگاه تهران

مجید خلقی

استاد تمام دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

عبدالنبی عبده کلاهچی

پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

مه آسا روستایی

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

چکیده

برداشت بیش از حد از سفرههای آب زیرزمینی در کشور سبب افت شدید سطح ­ایستابی آبخوان و از بین رفتن لایه­های آبدار زمین گردیده است که از آثار آن پدیده فرونشست می­باشد. دقیق­ترین راه برای آسیب­شناسی پدیده فرونشست، عملیات صحرائی است که بسیار پرهزینه و زمان بر است. از این رو امروزه از روش جدید داده­های سنجش از دور استفاده می­شود که ابزاری قدرتمند، ارزان و با دقت مناسب جهت سنجش بزرگ مقیاس و سریع فرونشست می­باشد. هدف از این پژوهش، اندازه­گیری میزان فرونشست استان قزوین با استفاده از روش تداخل­سنجی تفاضلی راداری و سنجش اثرات تخلیه آب­زیرزمینی و لایهبندی خاک بر این پدیده است. جهت ارزیابی بلندمدت فرونشست از  ترکیب داده­های ماهواره­های Envisat،  Alos Palsarو Sentinel از سال­های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ استفاده شده است. تغییرات تراز سطح­ ایستابی آبخوان قزوین نیز با استفاده از داده­های ۱۸۰ چاه مشاهده ای مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش میانگین سالانه فرونشست سال­های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ در محدوده آبخوان قزوین ۹/۳۹ میلیمتر و در استان قزوین این مقدار کمتر و حدود ۳۳ میلیمتر بوده است. با مشاهده محدوده فرونشست در سطح استان قزوین دیده شد بیشترین فرونشست­ها در محدوده آبخوان رخ داده است و در آنجا ضخامت لایه­ ریزدانه بیشتر بوده است. همچنین بیشینه فرونشست مربوط به شمال بویین زهرا و مرز تاکستان می­باشد که بیشترین تخلیه آب ­زیرزمینی و سطح زیر کشت را دارا هستند. در نهایت نتایج این پژوهش همبستگی بین افت سطح ایستابی و ضخامت لایه ریزدانه با وقوع پدیده فرونشست در استان قزوین را نشان داده است.

کلیدواژه ها

فرونشست, تداخل سنجی تفاضلی راداری, تغییرات سطح ایستابی, ضخامت لایه ریز دانه, استان قزوین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.