توسعه شاخص خشکسالی اقتصادی- اجتماعی در جامعه کشاورزان (مطالعه موردی: حوضه زاینده رود)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 16، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_IWRR-16-4_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 136
نویسندگان
رئیس گروه بهره برداری و نگهداری از سدهای شرکت آب منطقه ای اصفهان و مسئول کارگروه سازگاری با کم آبی استان اصفهان
استاد گروه مهندسی آب دانشگاه بین الملی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده
یکی از ابعاد معیشت پایدار بخصوص در جوامع روستایی توجه به اقتصاد کشاورزی و میزان درآمد ناشی از تولیدات کشاورزی می باشد. در تحقیق حاضر به منظور ارزیابی اثرات خشکسالی بر جوامع کشاورزی و روستایی، شاخص خشکسالی اقتصادی- اجتماعی روستایی معرفی گردیده است. این شاخص برای درنظر گرفتن شرایط اقتصادی و اجتماعی جوامع در مواجهه با خشکسالی از درآمد حاصل از سطوح زیر کشت، هزینه خانوار و توانایی مالی مقابله با تبعات خشکسالی استفاده می نماید. با توجه به اهمیت حوضه ی زاینده رود به عنوان یکی از حوضه های پر تنش، مناطق این حوضه در دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری به عنوان محدوده ی مورد مطالعه انتخاب گردیده اند. دوره ی مطالعاتی شامل ۲۹ سال از سال آبی ۶۹-۱۳۶۸ تا ۹۶-۱۳۹۵ است. طبقه بندی شاخص خشکسالی اقتصادی – اجتماعی با الگوریتم شکست طبیعی جنکز انجام و منطقه بر اساس انعطاف پذیری و توانایی مقابله با عوارض خشکسالی از منظر تاثیر بر درآمد خانوار به زون های بحران کم تا شدید تقسیم شد. نتایج نشان می دهد مناطق فلاورجان، خمینی شهر، اصفهان و نجف آباد به ترتیب ۱۸، ۱۵، ۱۲ و ۸ سال در بحرانی ترین شرایط در بین مناطق نه گانه حوضه ی زاینده رود قرار داشته اند. حداکثر شدت خشکسالی اقتصادی- اجتماعی روستایی در مناطق خمینی شهر و فلاورجان به ترتیب با ۷۷/۶ و ۳۷/۶ واحد بدست آمد. نتایج کاربرد این شاخص تطابق خوبی با یافته های میدانی داشت و آن را شاخص مناسبی برای ارزیابی خشکسالی اقتصادی- اجتماعی معرفی می نماید.کلیدواژه ها
خشکسالی اقتصادی- اجتماعی روستایی, معیشت کشاورزی, آسیب پذیری, تاب آوری, بحراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.