محمدحسین بادامچی - استادیار جامعه شناسی، گروه مطالعات علم و فناوری، موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف، تهران، ایران

تا پیش از شیوع کرونا، اردوی ورودی های جدید دانشگاه صنعتی شریف، یکی از سنت های مهم و متمایز این دانشگاه در آغاز هر سال تحصیلی به شمار می آمد. مقاله حاضر، دستاورد پژوهشی است که تاثیر برگزاری این رویداد مهم را در طول سال های ۱۳۹۸-۱۳۸۱ بر فضای اجتماعی و فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف بررسی کرده است. دراین راستا، اردوی ورودی ها در الگوی مفهومی دولایه ای از «اهداف فرهنگی آشکار» و «الگوهای اجتماعی پنهان» تجزیه و تحلیل شده است. پرسش های اصلی پژوهش این است که «اهداف فرهنگی آشکار و الگوهای اجتماعی پنهان برگزارکنندگان اردو چه بوده است؟» و «دانشجویان چه واکنشی به آن نشان داده اند؟» برای پاسخ به پرسش نخست، یعنی روایت از بالا، از روش مصاحبه با مجریان و تحلیل محتوای اسناد رسمی طرح و برنامه اردوها استفاده شد و برای پاسخ به پرسش دوم، روش مصاحبه کیفی با حدود ۴۰ نفر از دانشجویان و پیمایش الکترونیکی از حدود چهارصد نفر از دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف به کار رفته است. کارنامه ناموفق اردوی ورودی ها در دستیابی به اهداف فرهنگی رسمی نشان می دهد که کارکرد اصلی آن را باید نه در طرح وبرنامه های رسمی بلکه در چهار الگوی اجتماعی نهفته در مدیریت اردو جست وجو کرد: ۱) برگزاری انحصاری اردو توسط گروه ها و کانون های مذهبی، به ویژه بسیج و هیئت و عدم مشارکت گروه های دانشجویی دیگر؛ ۲) نقش کلیدی شبکه سرگروه های مذهبی در ایجاد روابط اجتماعی و الگوسازی دانشجویی؛ ۳) برگزاری اردو در فضاهای مذهبی حسینیه ای در مشهد؛ ۴) تفکیک جنسیتی. تحلیل نتایج مصاحبه ها و پیمایش نشان می دهد که اردوی ورودی های دانشگاه صنعتی شریف در طول دو دهه اخیر، به مثابه موتوری عمل کرده است که با برکشیدن دانشجویان بیشتر مذهبی و منزوی کردن دانشجویان کمتر مذهبی، گسل و دوقطبی فرهنگی اجتماعی بزرگی را پیرامون مذهب در دانشگاه صنعتی شریف پدید آورده است.

اردوی ورودی, دانشگاه صنعتی شریف, دوقطبی شدن مذهبی, تحلیل تاثیر فرهنگی اجتماعی