بهره وری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راه کارهای بهبود آن
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مدیریت آب و آبیاری، دوره: 12، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JWIM-12-4_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 202
نویسندگان
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی، زنجان، ایران.
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف پایش بهرهوری مصرف آب محصول پیاز و ارزیابی میدانی راه کارهای ارتقای آن انجام شد. در مرحله اول پژوهش، تعداد ۱۲ مزرعه پیاز واقع در شهرستان زنجان انتخاب و موردمطالعه قرار گرفت. عوامل مرتبط با بهرهوری نظیر دبی ورودی به مزارع، حجم آب مصرفی، برنامه آبیاری، مدیریت تغذیه، عملکرد محصول، هزینههای تولید و درآمد حاصل از فروش محصول تعیین و شاخص های فیزیکی و اقتصادی بهرهوری مصرف آب محاسبه شد. در مرحله دوم، مدیریت آبیاری به عنوان راه کار اجرایی به منظور بهبود بهرهوری مصرف آب در شرایط واقعی مزرعه در قالب قطعات کنترل شده اجرا و با وضع موجود مقایسه شد. براساس نتایج حاصل از پایشهای میدانی، میانگین حجم آب مصرفی در مزارع پیاز در حدود ۱۹۶۲۶ مترمکعب در هکتار و میانگین شاخصهای بهرهوری مصرف آب CPD، BPD و NBPD به ترتیب برابر ۱۴/۳ کیلوگرم بر مترمکعب، ۶۸ و ۴۰ هزار ریال بر مترمکعب برآورد شد. به طور میانگین اعمال برنامه صحیح آبیاری در قطعات کنترل شده منجر به کاهش ۵۸ درصدی حجم آب مصرفی و در نتیجه آن افزایش ۱۴۷ درصدی شاخص بهرهوری فیزیکی شد. تثبیت الگوی اشتباه مدیریت آبیاری و عدم کنترل و نظارت بر بهرهبرداری از منابع آب دلایل اصلی مصرف بی رویه آب در مزارع پیاز شناخته شد. نتایج مرحله دوم اجرای پژوهش نشان داد، تنها با اصلاح مدت زمان آبیاری میتوان حجم آب مصرفی را به طور قابل ملاحظهای کاهش و بهرهوری مصرف آب را بهبود بخشید.کلیدواژه ها
برنامه آبیاری, زنجانرود, کارایی مصرف آب, کنترل شدهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.