گزینش ژنوتیپ های متحمل به تنش گل جالیز Orobanche cernua در توتون های شرقی Nicotiana tabacum با استفاده از شاخص های تحمل به تنش

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهش های کاربردی در گیاه پزشکی، دوره: 9، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ARPP-9-4_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 234
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم طهماسب عالی

دانشجوی دکتری گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه.

رضا درویش زاده

استاد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه. استاد، پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه ارومیه

امیر فیاض مقدم

دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه.

هادی علیپور

استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ارومیه.

چکیده

توتون یکی از مهمترین گیاهان صنعتی و اقتصادی در بسیاری از کشورهای دنیاست که عمدتا به خاطر برداشت و جمع ­آوری برگ ­های آن کشت می­شود. به منظور مطالعه پاسخ ۹۲ ژنوتیپ توتون شرقی به تنش گل­ جالیز، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک ­های کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط نرمال (بدون تنش گل­ جالیز) و تنش گل ­جالیز در دو سال زراعی ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ انجام شد. نه شاخص شامل شاخص تحمل (TOL)، شاخص تنش نسبی (RSI)، میانگین به ره­وری (MP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، میانگین هندسی بهره­ وری (GMP)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل تنش (STI) و شاخص عملکرد (YI) بر اساس وزن خشک برگ (عملکرد) در شرایط نرمال (Yp ) و تنش گل ­جالیز (Ys) محاسبه شدند. بالاترین میانگین وزن خشک برگ (عملکرد) تحت شرایط نرمال و تنش گل ­جالیز در ژنوتیپ ­های ۴۰، ۳۹ و ۲۴ مشاهده شد. بالاترین همبستگی مثبت و معنی­دار بین وزن خشک برگ (عملکرد) در شرایط نرمال و تنش گل­ جالیز با شاخص های MP، HM، GMP، STI وYI  مشاهده شد. با استفاده از روش رتبه­ بندی، ژنوتیپ ­های ۴۰، ۱۰ و ۴۵ به عنوان متحمل­ ترین ژنوتیپ ­ها به تنش گل­جالیز معرفی شدند. براساس نتایج نمودار بای­پلات، ژنوتیپ های ۴۰، ۳۹، ۲۴، ۱۹ و ۴ به عنوان ژنوتیپ های پرمحصول و متحمل و ژنوتیپ های ۷۰، ۶۹، ۷۲، ۶۷، ۷۸، ۷۱ و ۸  به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها به تنش گل­ جالیز شناسایی شدند. در گروه­ بندی ژنوتیپ ­ها به روش Ward نیز ژنوتیپ­ های با عملکرد بالا و متحمل به تنش گل­ جالیز شامل ژنوتیپ های ۴۰، ۳۹، ۲۴، ۱۹ و ۴ در یک گروه طبقه بندی شدند و ژنوتیپ ­های با عملکرد پایین در شرایط نرمال و تنش گل­ جالیز و حساس به تنش گل ­جالیز شامل ژنوتیپ های ۷۰ و ۶۹ در گروه دیگر قرار گرفتند. با توجه به تنوع بالای مشاهده شده در بین ژنوتیپ­ ها از نظر واکنش به تنش گل­ جالیز، می توان از آنها به عنوان والدین مناسب در برنامه های به نژادی و همچنین تولید جمعیت های متنوع جهت شناسایی مکان های ژنی کنترل کننده تحمل به تنش گل­ جالیز و بررسی تغییرات بیان ژن های مربوط به تحمل تنش گل ­جالیز استفاده نمود.

کلیدواژه ها

کلمات کلیدی: بای­پلات, تجزیه کلاستر, توتون شرقی, روش رتبه ­بندی, شاخص­ های تحمل, گل ­جالیز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.