بررسی تحمل به تنش یخ زدگی در تعدادی از ژنوتیپ های امید بخش کلزا

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، دوره: 31، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SUST-31-2_017
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 210
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر عبداللهی حصار

دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

امید سفالیان

دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

بهرام علیزاده

بخش تحقیقات دانه های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

علی اصغری

دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

حسن زالی

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

چکیده

چکیده اهداف: این مطالعه به ­منظور بررسی تحمل به تنش یخ­زدگی و شناسایی ژنوتیپ­های متحمل در بین تعدادی از ژنوتیپ­های کلزا انجام شد.   مواد و روش­ها:آزمایش به صورت کرت­های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۷ درمزرعه­ای به مساحت ۲۰۰۰ مترمربع،به صورت کشت پاییزه در اراضی کشاورزی بخش تیکمه داش از توابع شهرستان بستان آباد اجرا شد. کرت اصلی شامل دو تاریخ کشت معمولی (۱۰ شهریور) و تاخیری (۲۵ شهریور) و کرت فرعی ۱۹ژنوتیپ کلزا ،شاملSLM۰۴۶، Opera، L۹۶۳، Okapi، Nima، KH۴، Talaya، L۹۵۷، Ahmadi، KR۱۸، L۱۰۰۹، Zarfam، Nafis، HW۱۰۱، Licord، KS۷، L۱۴، SW۱۰۱ و L۱۰۰۸ بود.   یافته­ها: نتایج تجزیه واریانس صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد در هکتارتحت شرایط تنش  یخ­زدگی نشان داد که اثر تنش روی عملکرد در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. اثر ژنوتیپ روی صفات ارتفاع بوته و عملکرد در هکتار در سطح احتمال یک درصد و برای صفت وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی­دار و برای سایر صفات غیر معنی­دار بود. برهمکنش ژنوتیپ ×تاریخ کاشت در عملکرد در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که در صفت ارتفاع بوته ژنوتیپ Opera، در صفت وزن هزار دانه ژنوتیپ­های Opera و HW۱۰۱ و در صفت عملکرد دانه ژنوتیپ KS۷ بیشترین مقدار را داشتند. در بین شاخص­ها،MP، GMP، STI، HM و SNPIبیشترین همبستگی را با عملکرد دانه تحت هر دو شرایط تنش و بدون تنش نشان دادند و به عنوان بهترین شاخص­ها، جهت دستیابی به ارقام پر محصول و متحمل به تنش یخ­زدگی معرفی شدند.بر مبنای نمودار سه بعدی، ژنوتیپ­هایOpera، Licord، L۱۰۰۸ و Talayeبا عملکرد بالاتر از متوسط کل در هر دو شرایط بدون تنش و تنش و نیز مقدار بالای SIIG،به­عنوان ایده­آل­ترین ژنوتیپ­ها تحت شرایط تنش یخ­زدگی شناسایی شدند.   نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که ژنوتیپ Opera با بیشترین مقدار SIIG از متحمل­ترین ژنوتیپ­ها و ژنوتیپ Nima با کمترین مقدار SIIG از حساس­ترین ژنوتیپ­ها به تنش یخ­زدگی بودند.همچنین نتایج حاکی از آن بود که بیشترین عملکرد دانه (کیلوگرم در هکتار) در شرایط بدون تنش در ژنوتیپ­KS۷ و کمترین عملکرد دانه در ژنوتیپ­KR۱۸ مشاهده گردید. در شرایط تنش یخ­زدگی نیز بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ ­Opera و کمترین عملکرد دانه متعلق به ژنوتیپ­KR۱۸ بود.

کلیدواژه ها

واژه­های کلیدی:شاخص­های تحمل, تنش یخ­زدگی, عملکرد دانه, ژنوتیپ های متحمل, کلزا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.