بررسی الگوی پیچان رودی رودخانه ی آجی چای با استفاده از شاخص های زاویه ی مرکزی و ضریب خمیدگی (محدوده ی بین بخشایش تا خواجه)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 6، شماره: 20
  • کد COI اختصاصی: JR_HYD-6-20_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 123
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه رجبی

استاد، ژئومورفولوژی، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

شهرام روستایی

استاد، ژئومورفولوژی، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

بهاره اکبری

دانشجوی کارشناسی ارشد، ژئومورفولوژی، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

رودخانه­ها از سرچشمه تا حوضه­های انتهایی بسترهای متفاوتی را تجربه می­کنند که بالتبع در هر کدام از این شرایط و مناطق، رفتاری کاملا متفاوت را به نمایش می­گذارند و در نتیجه الگوهای متفاوتی را به خود می­گیرند. محدوده مورد بررسی این پژوهش، بخشی از رودخانه آجی­چای در محدوده­ی بخشایش تا خواجه به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر است. در مسیر رودخانه­ی آجی­چای نیز مانند همه رودخانه­ها بدون برنامه­ریزی و در نظر گرفتن پیامدهای ناشی از تغییر مسیر رودخانه در حریم آن کاربری­های زیادی از جمله ساخت ­و سازها، انواع کشت و غیره صورت می­گیرد که در پی تغییر بستر رودخانه تحت تاثیر عوامل مختلف پیامدهای سنگین و زیانباری به بار می­آورد هدف این تحقیق بررسی کمی خصوصیات و الگوی پیچان­های مسیر مورد مطالعه می­باشد، جهت رسیدن به این هدف و تعیین الگوی رودخانه از شاخص­های مورفومتری ضریب خمیدگی و زاویه مرکزی به عنوان روش مورد بررسی و نقشه­های توپوگرافی با مقیاس ۵۰۰۰۰/۱ خواجه و بخشایش و نقشه­ی زمین­شناسی به مقیاس ۱۰۰۰۰۰/۱ خواجه و تصاویر ماهواره­ای لندست ۸ و نرم­افزار Arc GIS ، به عنوان مواد و ابزار تحقیق استفاده شده است. نتایج به­دست آمده نشان می­دهد که میانگین کل زاویه­ی مرکزی در سه بازه ۱/۱۲۶ درجه می­باشد که طبق نظریه­ی کورنایس در رده ۱۵۸- ۸۵ قرار می­گیرد که شمای رودخانه در این رده پیچان­رود توسعه­یافته می­باشد. میانگین ضریب خمیدگی در سه بازه­ی مورد بررسی نیز ۲۵/۱ می­باشد که بر اساس جدول لئوپولد و ولمن در رده ۲- ۲۵/۱ قرار می­گیرد که این رده از لحاظ ضریب خمیدگی الگوی پیچان­رودی به­خود می­گیرد، بنابراین با توجه به اینکه رودخانه مورد بررسی در مسیر دارای شیب تقریبا یکنواخت و هموار قرار گرفته­ است عامل توپوگرافی به ویژه شیب، عامل اصلی گسترش الگوی پیچان­رودی می­باشد.

کلیدواژه ها

پیچان رود, مورفومتری, شاخص زاویه ی مرکزی, شاخص ضریب خمیدگی, رودخانه آجی چای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.