تحلیل حساسیت متغیرهای ژئومورفولوژی موثر بر سیلاب با استفاده از مدل HEC-HMS (مورد مطالعه: زرچشمه هونجان- استان اصفهان)
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 2، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_HYD-2-3_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 302
نویسندگان
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه حکیم سبزواری
دانشجوی دکتری هیدروژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری
کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری
چکیده
چکیده روش هایی که برای شناسایی، تفکیک و اولویت بندی مناطق سیل خیز به کار گرفته شده است، اغلب کل حوضه آبخیز را به صورت یکپارچه در نظر گرفته و یا به صورت منطق های و بدون در نظر گرفتن مرزهای فیزیکی حوضه ها و یا زیرحوضه ها انجام شده است. حوضه زرچشمه هونجان در استان اصفهان و شهرستان شهرضا واقع گردیده است که هر ساله سیل های مخرب به بخش های وسیعی از زمین ها و باغات حاشیه رودخانه آسیب وارد میکند. شناسایی و پیش بینی حجم سیلاب این زیرحوضه که بدون شک زمین های پایین دست را متاثر میکند و مشخص نمودن اولویت و حساسیت زیرحوضه های آن برای اجرای برنامه های کنترل سیل امری لازم و ضروری است. در این پژوهش از روش شبیه سازی هیدرولوژیکی توسط نرم افزار HEC-HMS برای بازسازی مدل حوضه و بررسی و روندیابی هیدروگراف های سیل در آن و نیز برای تحلیل حساسیت دبی سیلابی حوضه نسبت به تغییر سه پارامتر قابل مدیریت ژئومورفولوژی در سیلاب شامل: CN، شیب و مساحت در هریک از زیرحوضه ها و در گستره منطقی خود استفاده شده است. محاسبات حاصل از این تحقیق نشان میدهد، نحوه مشارکت زیرحوضه ها در سیل خروجی، لزوما متناسب با دبی اوج زیرحوضهها نبوده و زیرحوضههای با دبی اوج بیشتر، ضرورتا تاثیر بیشتری در سیل خروجی حوضه ندارد. لذا برای هرگونه عملیات کنترل سیل و یا کاهش دبی اوج در خروجی حوضه، باید نحوه تاثیر هر یک از زیرحوضه ها را پس از روندیابی آنها در آبراهه های اصلی تعیین کرد و سپس با توجه به سهمی که در ایجاد سیل خروجی به عهده دارند، آنها را تفکیک و اولویت بندی نمود. با اجرای روش حذف انفرادی زیرحوضه ها در مدل حوضه زرچشمه هونجان توسط نرم افزار HEC-HMS مشخص گردید، زیرحوضه S۱۳ بیشترین اثر کاهشی و زیر حوضه S۳ کمترین اثر کاهشی روی دبی اوج خروجی حوضه دارد. همچنین افزایش CN در زیرحوضه های S۱۳-S۵-S۱۱-S۱۲-S۱۰-S۱۵-S۶ موجب افزایش دبی اوج شده است و در سایر زیرحوضه ها تاثیر معکوس داشته است. زیرحوضه های S۱۲-S۱۳-S۵-S۱۰ نسبت به تغییر مساحت حساسیت بیشتری از خود نشان دادند. همچنین افزایش شیب در زیرحوضه های S۲,S۴,S۵,S۷,S۱۰,S۱۲,S۱۳,S۱۵,S۱۶,S۱۷,S۲۱,S۲۲,S۲۴ در افزایش دبی اوج خروجی تاثیر مستقیم داشته و در سایر زیرحوضه ها تاثیرمعکوس داشته است.کلیدواژه ها
واژه های کلیدی: روندیابی سیل, مدل HEC-HMS, روش شبیه سازی هیدرولوژیکی, مدل آنالیز حساسیت, زرچشمه هونجاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.