سمیرا حدادی - Islamic Azad University, Karaj
سعید ملیحی الذاکرینی - Islamic Azad University, Karaj
رامین تاجبخش - Alborz University of Medical Sciences
منصوره تجویدی - Islamic Azad University, Karaj
علیرضا کاکاوند - Imam Khomeini international university Qazvin

مقدمه: دیالیز فرایندی تنش­زا و استرس­آور است و سبب بروز افسردگی در­ بیش از نیمی از بیماران تحت دیالیز می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر فراشناخت درمانی بر افسردگی و رشد پس از سانحه بیماران تحت همودیالیز انجام گرفته است. روش­ کار: پژوهش حاضر از نوع کار­آزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری سه ماهه بود. در این مطالعه تعداد ۳۶ بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان امام علی (ع) و شهید رجایی شهر کرج سال ۱۳۹۹، به صورت نمونه گیری در دسترس و تصادفی گمارده شدند. برای گروه مداخله (۱۸ نفر) درمان فراشناختی ۸ جلسه ۶۰ دقیقه ای، بصورت انفرادی و چهره به چهره در بخش دیالیز بیمارستان های مورد مطالعه برگزار گردید. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از سیاهه افسردگی بک و سیاهه رشد پس از سانحه استفاده شد. سپس داده ها با استفاده از روش آنالیز کوواریانس در نرم افزار . spssبا نسخه ۲۳ و سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت های معنی داری بین گروه مداخله و کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری وجود دارد (۰۰۱/۰.(P ≤ درگروه مداخله از لحاظ کاهش علایم افسردگی (۱۷/۳۴۲F = ) و رشد پس از سانحه (۴۴/۲۶۷F= ) در مرحله ی پس آزمون، تفاوت های معنی دار آماری مشاهده شد که این تفاوت ها در گروه کنترل مشاهده نشد. نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج این مطالعه فراشناخت درمانی با بهره گیری از فنونی همچون به تعویق انداختن نگرانی، چالش با باورهای مربوط به خطر و متوقف کردن مهار رفتارهای اجتنابی، دارای کارآیی بالینی مناسبی در جهت بهبود علائم افسردگی و رشد پس از سانحه در بیماران تحت همو دیالیز به شمار می رود. درضمن انجام مطالعات وسیع تر فراشناخت درمانی به عنوان یک روش مداخله ای موثر برای بهبود افسردگی و رشد پس از سانحه بیماران تحت همو دیالیز پیشنهاد می شود.

Hemodialysis, Metacognitive therapy, Depression, Post traumatic growth., همودیالیز, فراشناخت درمانی, افسردگی, رشد پس از سانحه