تثبیت شیمیایی درجای سرب توسط ترکیبات فسفاتی در یک خاک آهکی آلوده

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 25، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-25-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 190
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی بارانی مطلق

۱- استادیار گروه علوم خاک، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

طیبه ایمانی

۲- دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

عبدالامیر بستانی

۳- استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران

فرهاد خرمالی

۴- استاد گروه علوم خاک، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تثبیت درجای سرب در یک خاک آلوده به سرب در حضور فسفات بود. بدین منظور یک نمونه مرکب خاک سطحی (۵-۰ سانتی­متر) از حاشیه جاده تهران- قم نمونه برداری شد. به منظور بررسی اثرات تیمار فسفر بر تثبیت درجای سرب، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با استفاده از سه تیمار فسفر: دی آمونیوم فسفات(DAP) ، سوپر فسفات تریپل (TSP) و نسبت ۱:۱ اسید فسفریک و سنگ فسفات، در نسبت های مولی P/Pb ، ۳، ۶ و۹  انجام شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین­ها نشان داد که از بین سه تیمار فسفر بیشترین تبدیل سرب از جزء­های غیر باقی­مانده (محلول، تبادلی، کربناتی، پیوندیافته با اکسیدهای آهن و منگنز و سرب موجود در بخش ماده آلی) به باقی­مانده در تیمار دی آمونیوم فسفات و کمترین آن در تیمار نسبت ۱:۱ اسید فسفریک و سنگ فسفات حاصل شده است (۰۱/۰P< ). همچنین نتایج نشان داد که در مجموع تیمارهای سنگ آپاتیت- اسید فسفریک، سوپر فسفات تریپل و دی آمونیوم فسفات قادر بوده­اند به ترتیب ۳/۱۸، ۴/۲۱ و۱/۳۳ درصد از مجموع جزءهای غیر باقی­مانده را به جزء باقی­مانده تبدیل کنند. مقایسه نتایج پراش­نگارهای پرتو ایکس (XRD) و خاک­های تیمار شده با خاک شاهد نشان داد که افزودن فسفر به خاک باعث تشکیل کانی پایرومورفیت شده و از بین سه تیمار شدت پیک در گراف مربوط به دی آمونیوم فسفات بیش از دیگر تیمارها بود.

کلیدواژه ها

تثبیت درجای سرب, فسفر, کانی پایرومورفیت, نسبت مولی P/Pb

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.