ارزیابی روش شاخص آماری در تهیه نقشه حساسیت به وقوع سیل

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-26-4_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 279
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ادریس معروفی نیا

دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مهاباد

ابراهیم نوحانی

استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دزفول، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دزفول

خسروی خه بات

دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

کامران چپی

استادیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

چکیده

سیل یکی از فجایع موجود در طبیعت بوده که از قدیم الایام اتفاق افتاده است. هدف این تحقیق ارزیابی روش­های شاخص آماری برای تهیه نقشه­ احتمال سیل می­باشد. بدین منظور از پارامتر­های طبقات ارتفاعی، شیب، انحنای زمین، شاخص رطوبت توپوگرافی، توان آبراهه، میانگین بارندگی، فاصله از رودخانه، زمین شناسی و کاربری اراضی در حوضه آبخیز هراز در استان مازندران استفاده گردید. جهت تهیه نقشه کاربری اراضی سال ۲۰۱۳ از تصویر ماهواره Landsat و نرم افزار ENVI ۵.۱ و الگوریتم شبکه عصبی استفاده شد. نقشه­های رقومی کلیه پارامتر­ها با استفاده از نرم­افزارهای ArcGIS ۱۰.۱ و SAGA GIS ۲ با فرمت رستری تهیه شدند. سپس موقعیت جغرافیایی ۲۱۱ نقطه سیل­گیر در منطقه تهیه گردید. نقاط به صورت تصادفی به دو گروه متشکل از ۱۵۱ نقطه (۷۰%) و ۶۰ نقطه (۳۰%) به ترتیب برای واسنجی و اعتبار­سنجی تقسیم شدند. مجموعه نقاط گروه واسنجی به عنوان متغیر وابسته و پارامتر­های تاثیرگزار بر سیل به عنوان متغیر­ مستقل به روش نسبت فراوانی معرفی شدند. سپس احتمال رخداد سیل برای هر کلاس از هر پارامتر­ محاسبه گردید. در نهایت وزن­های به دست­آمده برای هر کلاس در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در لایه­های مربوطه اعمال­ گردیده و نقشه­ احتمال سیل منطقه مورد مطالعه به دست آمد. دقت پیش بینی این روش در تهیه نقشه های حساسیت به وقوع سیل برای حوضه آبخیز هراز ۹۰ درصد می باشد. یافته­های این پژوهش حاکی از آن است که تکنیک حاضر به منظور پیش­بینی پتانسیل خطر سیل مخصوصا در حوضه­های فاقد آمار، با توجه به دقت بالای مدل می­تواند مفید و قابل اعتماد باشد.

کلیدواژه ها

احتمال سیل, نسبت فراوانی, واسنجی و اعتبارسنجی, هراز, GIS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.