ارزیابی و بهبود مدیریت آبیاری جویچه ای در اراضی تحت کشت نیشکر خوزستان

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-26-4_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 250
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فریبرز عباسی

استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، کرج

علی شینی دشتگل

کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، موسسه تحقیقات و آموزش نیشکر و صنایع جانبی خوزستان، اهواز

چکیده

مشکل عمده روش­های آبیاری سطحی، پایین بودن بازده کاربرد آب در مزرعه است که به­طور عمده از ضعف مدیریت آبیاری ناشی می­شود. با توجه به هزینه زیاد سامانه­های آبیاری تحت­فشار و محدودیت کاربرد در برخی شرایط خاص، بهبود و اصلاح روش­های آبیاری سطحی ضروری است. این تحقیق، با هدف ارزیابی وضعیت موجود مدیریت آبیاری جویچه­ای، شناخت نقاط ضعف و روش­های بهبود مصرف آب در اراضی چهار کشت و صنعت دهخدا، امیرکبیر، حکیم فارابی و کارون اجرا شده است. در این تحقیق مقدار آب مصرفی، عوامل برنامه­ریزی آبیاری، بازده کاربرد آب آبیاری و یکنواختی توزیع آب در مزارع تحت مطالعه ارزیابی شده است. در مجموع ۳۷ مورد ارزیابی در مراحل مختلف دوره رشد نیشکر در کشت و صنعت­های مورد نظر انجام شده است. در هر یک از مزارع مورد مطالعه، بافت خاک، چگالی ظاهری، زمان­های پیشروی و پسروی، دبی ورودی، رطوبت خاک (قبل و بعد از آبیاری)، دو نقطه از منحنی مشخصه رطوبتی، شیب و مقطع هندسی جویچه­ها و مدت زمان آبیاری اندازه­گیری شده است. نتایج نشان داد که دور آبیاری در مزارع مورد مطالعه کوتاه، مدت زمان آبیاری طولانی و مصرف آب در اغلب مزارع ارزیابی شده بیش­تر از مقدار آب مورد نیاز است. رطوبت خاک قبل از آبیاری در عمق­­های ۶۶-۳۳ و۱۰۰-۶۶ سانتی­متر و گاه در عمق ۳۳-۰ سانتی­متر در اغلب مزارع مورد مطالعه نزدیک به رطوبت ظرفیت زراعی مزرعه (FC) و یا بیش­تر از آن بود. عمق ناخالص آب داده شده از ۷۰ تا ۳۱۹ میلی­متر و بازده کاربرد در مزارع مورد مطالعه از ۷ تا ۱۰۰% متغیر و متوسط آن در مزارع ارزیابی شده ۵/۴۲% بود. بر خلاف بازده کاربرد، یکنواختی توزیع آب در همه مزارع تحت مطالعه زیاد و متوسط آن حدود ۹۲% بود. تلفات آب در مزارع به­طور عمده ناشی از نفوذ عمقی بود.

کلیدواژه ها

بازده کاربرد, تلفات آب, مدیریت آبیاری, نیشکر, یکنواختی توزیع

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.