تخمین مقادیر روزانه نسبت تبخیر - تعرق مرجع و تعیین سهم مولفه های آیرودینامیکی و توازن انرژی در تبخیر - تعرق (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 30، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-30-3_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 115
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدحسین کاظمی

دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

جلال شیری

دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

ابوالفضل مجنونی هریس

دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

امیر حسین ناظمی

استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

تبخیر - تعرق به­عنوان یکی از مولفه­های اصلی چرخه هیدرولوژیک دارای اهمیت فراوانی در مدیریت منابع آب و برنامه­ریزی آبیاری می باشد. امروزه به دلیل نبود داده­های لایسیمتری در بیشتر ایستگاه­های هواشناسی، از مقادیر تبخیر - تعرق مرجع حاصل از مدل استاندارد فائو - پنمن - مونتیث استفاده می­شود. مدل یاد شده برای محاسبه تبخیر - تعرق گیاه مرجع چمن ( ) به­کار برده می­شود. از سوی دیگر، مدل پنمن-کیمبرلی نیز به­طور گسترده­ای برای محاسبه تبخیر-تعرق گیاه مرجع یونجه ( )  مورد استفاده قرار گرفته است. در مطالعه­حاضر، داده­های هواشناسی­ شش ایستگاه هواشناسی­در استان سیستان و بلوچستان در یک دوره آماری ده ساله­برای محاسبه  و  به­کار برده­شده و سپس نسبت  به  برای هر شش ایستگاه در دوره مطالعاتی محاسبه شد. مدل پنمن-کیمبرلی در ایستگاه میرجاوه بدترین نتیجه را در مقایسه با ایستگاه های دیگر داشته است. مقادیر ضریب نش-ساتکلف برای این ایستگاه کمترین مقدار(۰۷/۰) بوده و مقادیر شاخص پراکندگی و جذر میانگین مربعات خطا برای این ایستگاه به ترتب ۴۳/۰ و ۴۸/۲ می­باشد که بیشترین مقدار در بین ایستگاه­های مورد مطالعه است. در ادامه، سهم هر یک از مولفه­های توازن انرژی و آیرودینامیکی در میزان کل تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از مدل پنمن-کیمبرلی تعیین شد که نتایج حاصل حاکی از نقش مهم هر دو مولفه در فرآیند تبخیر-تعرق ایستگاه­های موردمطالعه بود. بر این اساس، کاربرد مدل­های­مبتنی بر تابش خورشیدی­نظیرمدل­پریستلی-تیلور در این ایستگاه­ها می­باید با احتیاط صورت پذیرد.

کلیدواژه ها

تبخیر - تعرق مرجع, تغییرات فصلی, مولفه آیرودینامیکی, مولفه توازن انرژی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.