حذف و مولفه های آن در کتاب «نفرین زمین» آل احمد براساس نظریه «ون لیوون»

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 27، شماره: 96
  • کد COI اختصاصی: JR_LTR-27-96_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 207
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ناهید اشرفی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

ابراهیم رنجبر

دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

سید احمد پارسا

استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

رمان نفرین زمین از آثار در خور توجه از لحاظ مطالعات اجتماعی (تحلیل گفتمان) مربوط به دهه ۴۰ است. پژوهش حاضر این رمان را از دیدگاه گفتمان انتقادی براساس مولفه حذف در الگوی «ون لیوون» بررسی کرده است. هدف این پژوهش نمایاندن پیوند میان دیدگاه های اجتماعی و فکری با ساخت های گفتمان مدار در متون داستانی است تا اهمیت ساختارهای زبانی در ایجاد گفتمان های اجتماعی و رابطه آن با قدرت و سلطه نشان داده شود. در این گفتار با به کارگیری روش توصیف و تحلیل، براساس مولفه های «جامعه شناختی- معنایی» در الگوی بازنمایی کنش گران اجتماعی لیوون نحوه استفاده نویسنده از شیوه های حذف و دلایل آن را در مجموع ۳۶۰۰ عبارت گفتمان مدار نفرین زمین بررسی کرده ایم. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نویسنده در این داستان­ با انتخاب ساختارهای خاص زبانی از جمله: جملات کوتاه همراه با  انواع حذف، ترجیح ساخت های مجهول بر معلوم، استفاده از ساخت های مصدری و صفت سازی در عبارات گفتمانی سعی در پنهان سازی نقش کنشگران اجتماعی داشته و این، مستقیم با نهادهای اجتماعی و جامعه نویسنده علی الخصوص «نهاد قدرت و سیاست» مرتبط است. در نفرین زمین تاثیر مسائل سیاسی بر نهادهای اجتماعی، اقتصادی و مردمی آن دوره مشهود  است و آل احمد با گزینش های زبانی و سبک خاص خود مظاهر  تجدد و تحولات اجتماعی و برهم خوردن توازن قدرت را در جامعه تبیین کرده است.

کلیدواژه ها

حذف, گفتمان انتقادی, نفرین زمین, ون لیوون

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.