شواهد کانی سازی مس-طلای پورفیری در منطقه اکتشافی زرد کوه، جنوب شرق ایرانشهر

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-30-4_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 428
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین رستم پور مقدم بگلر

دانشگاه فردوسی مشهد

آزاده ملکزاده شفارودی

دانشگاه فردوسی مشهد

سعید سعادت

دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

منطقه اکتشافی زردکوه در استان سیستان و بلوچستان و در جنوب­شرق ایرانشهر قراردارد. این منطقه در مرز حوضه پیش­کمانی مکران با پهنه فلیش شرق ایران واقع است. زمین­شناسی منطقه بیشتر شامل سنگ­های آتشفشانی-رسوبی کرتاسه پسین بوده که توده پیروکسن­دیوریتی تا مونزودیوریتی در آن­ها نفوذ کرده است. توده دیوریتی دربردارنده رگچه­های کوارتز- سولفید فراوان با سیمای به شدت دگرسان شده است. کانی­سازی در این منطقه بیشتر همراه با دگرسانی­های سیلیسی و آرژیلیک همراه با پهنه گسترده گوسان دیده می­شود که با دگرسانی پروپلیتیک دربرگرفته شده­است. کانی­های اولیه پیریت و کالکوپیریت و کانی­های ثانویه شامل گوتیت، هماتیت، لیمونیت، ژاروسیت، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت هستند که در قالب بافت رگچه­ای، افشان، گل کلمی و جانشینی دیده می­شود. بیشترین مقدار طلا ۱/۱ گرم بر تن، مس ۵ درصد، نقره ۴ گرم در تن، آرسنیک بیش از ۱۰۰ گرم برتن و روی ۷۵۹ گرم برتن اندازه­گیری شده است. بررسی سیال­های درگیر در کانی کوارتز نشان می­دهد که دمای همگن­شدگی سیال­های درگیر بین ۱۸۸ تا ۳۶۵ درجه­ی سانتی­گراد و مقدار شوری از ۵/۱۴ تا ۲/۱۸ درصد وزنی متغیر است. داده­های دما و شوری نقش فرآیند آمیختگی سیال با دما و شوری بالا به (احتمال بسیار ماگمایی) را با سیال­های جوی با دما و شوری پایین­تر را در تشکیل ذخیره معدنی نشان می­دهد. نوع دگرسانی و گسترش آن، بی­هنجاری­های زمین شیمیایی، گستره دما و شوری، موقعیت زمین­شناسی، سنگ­شناسی و کانی­شناسی نشان می­دهد که کانی­سازی منطقه اکتشافی زردکوه می­تواند نشانگر بخش پسین یک سامانه از نوع مس- طلا پورفیری باشد.    

کلیدواژه ها

کانی سازی؛ زمین شیمی؛ سیال های درگیر؛ مس- طلا؛ پورفیری؛ زردکوه؛ ایرانشهر.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.