شرط امکان احیای تمدن ایرانی در دیدگاه دکتر محمود افشار یزدی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه تمدن ایرانی، دوره: 4، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_KJICR-4-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 188
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا طاهری

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

حسین آبادیان

استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی

محسن بهرام نژاد

دانشیار تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

مقطع زمانی جنگ اول جهانی تا دوره تغییر سلطنت در سال ۱۳۰۴ش. یکی از مهمترین ادوار تاریخ معاصر ایران به شمار می رود. بحران های متوالی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی مهمترین وجه تمایز این دوره با ادوار پیش از این تاریخ بود. کشور از هر نظر در مخاطره بود، دولت ها یکی بعد از دیگری سقوط می کردند، اقتصاد کشور به فلاکت افتاده بود و قدرت-های بزرگ بخشهائی مهم از کشور را تحت تسلط خود گرفته بودند. در این دوره برخی روشنفکران به این موضوع می-اندیشیدند که برای حفظ ایران و احیای میراث تمدنی آن چه باید کرد؟ عده ای ایدئولوژی های ناسیونالیستی را ترویج می-کردند، گروهی مروج باستان گرائی بودند، برخی دیگر اتکاء به روس و انگلیس را راهگشا می دیدند و عده ای دیگر با تاکید بر مولفه های تاریخی و تمدنی ایران، راه حل هایی برای برون رفت از بن بست، پیشنهاد می کردند. یکی از این افراد دکتر محمود افشار بود. پس پرسش اصلی مقاله حاضر این است که راه حل افشار برای احیای تمدن ایران چه بود؟ مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی و بر اساس نظریه مورگنتا دیدگاه های افشار را مورد بحث و بررسی قرار می دهد و نشان می دهد که او بر اساس مبانی تاریخی و واقعیات اجتماعی کشور، راه حلی معقولانه تر ارائه می نمود. نتایج پژوهش نشان می دهد که دکتر محمود افشار برخلاف نسل دوم روشنفکران دوره مشروطه، واقعیات تاریخی کشور را نادیده نمی گرفت. او قدرت را ضابطه احیای تمدن ایرانی می دانست، اما این قدرت را با توجه به مولفه های فرهنگی و دینی کشور تعریف می کرد و نه بر اساس آموزه هائی که به تاریخ ایران ارتباطی نداشتند.

کلیدواژه ها

افشار , تمدن ایرانی , هویت , وحدت ملی , دوره رضاشاه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.