بیلان آب خاک و عملکرد محصول گندم با استفاده از مدل شبیه سازی AquaCrop (مطاله موردی در شبکه آبیاری آبشار اصفهان)

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات مهندسی سازه های آبیاری و زهکشی، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ARIDSE-12-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 193
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی اکبری

استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

محدودیت منابع آب، نبود برنامه­ریزی آبیاری، و استفاده نامطلوب و غیر اقتصادی از آب عامل اصلی محدود کننده توسعه کشاورزی و افزایش تولیدات غذایی در ایران است.  در استفاده بهینه از منابع آب موضوعاتی متفاوت وجود دارد که در میان آنها می توان به بهبود بهره­وری آب با استفاده از برنامه­ریزی آبیاری و بهبود مدیریت آب در مزرعه و افزایش سودمندی آب اشاره کرد.  در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت موجود بهره­وری آب برای تولید گندم، راهکارهای افزایش بهره وری آب در شرایط مختلف کمی آب شبکه آبیاری آبشار اصفهان، تعیین و تجزیه و تحلیل می­شود.  بدین منظور با در نظر گرفتن وضعیت موجود بهره­برداری از منابع آب از جمله توزیع گردشی آب بین حقابه داران، کمیت های مختلف آب آبیاری و بهره گیری از تلفیق اطلاعات مزرعه ای و مدل شبیه سازی AquaCrop، برنامه آبیاری (زمان و عمق)، توابع تولید-آب کاربردی برای محصول گندم تعیین شد و عملکرد محصول، بهره­وری مصرف آب در شرایط مدیریت زارع، راهکارهای پیشنهادی و آبیاری در زمان مناسب و به عمق بهینه به کمک مدل شبیه­سازی مقایسه گردید.  نتایج اندازه­گیری­های مزرعه­ای در سال زراعی۸۳-۱۳۸۲ در شبکه آبیاری مورد مطالعه نشان داد که در شرایط موجود میزان آب کاربردی برای گندم ۸۰۰ میلی متر و متوسط عملکرد حدود ۵۰۰۰ کیلوگرم در هکتار است و با حذف آبیاری­های نوبت دوم، سوم، و هفتم در شرایط موجود (کاهش ۳۸ درصد آب آبیاری)، عملکرد محصول فقط ۴ درصد کاهش و کارایی مصرف آب بیش از ۴۵ درصد افزایش می­یابد.  با بهبود مدیریت زراعی و کاهش ۵۰ درصد عمق آب آبیاری اول، عملکرد محصول تغییر نمی­کند.  این نتایج حاکی از آن است که با برنامه­ریزی صحیح آبیاری به کمک مدل AquaCrop همراه با بهبود مدیریت زراعی و کاهش عمق آب آبیاری اول به میزان ۵۰ درصد، می­توان ضمن کاهش ۳۸ درصد آب آبیاری، عملکرد گندم و کارایی مصرف آب را به ترتیب ۱۶ و ۷۹ درصد افزایش داد. 

کلیدواژه ها

برنامه ریزی آبیاری, شبکه آبیاری آبشار اصفهان, مدیریت آبیاری, مدیریت زراعی, AquaCrop

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.